INÍCIO
1
.quarto/cites/index.json
Executable file
1
.quarto/idx/apresentacao.qmd.json
Normal file
1
.quarto/idx/index.qmd.json
Normal file
1
.quarto/idx/jogos-no-ensino-de-equacoes.qmd.json
Normal file
1
.quarto/idx/numeros-inteiros.qmd.json
Normal file
1
.quarto/idx/prefacio.qmd.json
Normal file
1
.quarto/xref/0a57df4d
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Dados das operações","key":"fig-dado","order":{"number":6,"section":[0,6,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Adição de fichas da mesma cor","key":"fig-adicao_fichas_mesma_cor","order":{"number":2,"section":[0,5,1,1,0,0,0]}},{"caption":"Cartela das operações","key":"fig-cartela","order":{"number":8,"section":[0,6,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Subtração das fichas — Caso 1","key":"fig-subtracao_caso_1","order":{"number":4,"section":[0,5,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Exemplo da situação","key":"fig-exemplo_2","order":{"number":11,"section":[0,7,3,2,0,0,0]}},{"caption":"Tabuleiro Fase 2","key":"fig-tabuleiro_fase_2","order":{"number":12,"section":[0,7,4,1,0,0,0]}},{"caption":"Adição de fichas de cores diferentes","key":"fig-adicao_fichas_cor_diferente","order":{"number":3,"section":[0,5,1,2,0,0,0]}},{"caption":"Subtração das fichas — Caso 2","key":"fig-subtracao_caso_2","order":{"number":5,"section":[0,5,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Exemplo da situação","key":"fig-exemplo_1","order":{"number":10,"section":[0,7,3,2,0,0,0]}},{"caption":"Tabuleiro Fase 1","key":"fig-tabuleiro_fase_1","order":{"number":9,"section":[0,7,3,1,0,0,0]}},{"caption":"Frente e verso das fichas","key":"fig-frente_verso_fichas","order":{"number":1,"section":[0,5,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Cartas numeradas","key":"fig-cartas","order":{"number":7,"section":[0,6,3,0,0,0,0]}}],"headings":["objetivo","introdução","os-obstáculos-no-ensino-de-números-inteiros","o-uso-de-jogos-no-ensino","atividade-1-apresentação-das-operações-por-meio-das-fichas","adição-das-fichas","adição-de-fichas-de-mesma-cor","adição-de-fichas-de-cores-diferentes","subtração-das-fichas","atividade-2-jogo-cartas-das-operações","participantes","objetivo-da-atividade","materiais","como-jogar","atividade-3-jogo-tabuleiro-dos-sinais","participantes-1","materiais-1","fase-1-tabuleiro-1","objetivo-do-jogo","como-jogar-1","fase-2-tabuleiro-2","objetivo-do-jogo-1","como-jogar-2","considerações-finais","notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/26888270
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Coloração do alvo","key":"fig-38","order":{"number":8,"section":[1,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Expressões de cada rodada","key":"tbl-expressoes","order":{"number":1,"section":[1,4,4,0,0,0,0]}},{"caption":"C. L. vermelho e verde","key":"fig-34","order":{"number":4,"section":[1,3,4,2,0,0,0]}},{"caption":"Alvos","key":"fig-310","order":{"number":10,"section":[1,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"C. L. vermelho e verde","key":"fig-33","order":{"number":3,"section":[1,3,4,2,0,0,0]}},{"caption":"Corações e losangos com valores positivos e negativos","key":"fig-37","order":{"number":7,"section":[1,3,4,3,0,0,0]}},{"caption":"Corações e Losangos","key":"fig-32","order":{"number":2,"section":[1,3,4,1,0,0,0]}},{"caption":"Losangos e Estrelas com valores","key":"fig-36","order":{"number":6,"section":[1,3,4,3,0,0,0]}},{"caption":"Linguagem corrente e linguagem algébrica","key":"tbl-algebrica","order":{"number":2,"section":[1,5,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Molde da faixa lateral do alvo","key":"fig-39","order":{"number":9,"section":[1,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Losangos com valores","key":"fig-35","order":{"number":5,"section":[1,3,4,3,0,0,0]}},{"caption":"Corações e Estrelas","key":"fig-31","order":{"number":1,"section":[1,3,4,1,0,0,0]}}],"headings":["objetivo-geral","introdução","atividade-1-uso-de-cartões-coloridos","objetivo","material","preparação","procedimento","primeira-parte","segunda-parte","terceira-parte","atividade-2-jogo-do-alvo","objetivo-1","material-1","preparação-1","como-jogar","atividade-3-jogo-de-memória","objetivo-2","material-2","acesso-à-atividade","como-jogar-1","considerações-finais","notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/306e8115
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[],"headings":["metadados","como-citar","para-o-livro-como-um-todo-use","para-apenas-um-trabalho-contido-neste-livro-por-exemplo-jogos-no-ensino-de-equações-use","versão-impressa","direitos-autorais"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/3e10361a
Normal file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Captura de tela do planejamento da atividade","key":"fig-23","order":{"number":3,"section":[0,3,4,3,0,0,0]}},{"caption":"Tabuleiro serpentes e escadas","key":"fig-25","order":{"number":5,"section":[0,4,4,0,0,0,0]}},{"caption":"Captura de tela do planejamento da atividade","key":"fig-21","order":{"number":1,"section":[0,3,4,1,0,0,0]}},{"caption":"Captura de tela do planejamento da atividade","key":"fig-22","order":{"number":2,"section":[0,3,4,2,0,0,0]}},{"caption":"Captura de tela do planejamento da atividade","key":"fig-24","order":{"number":4,"section":[0,3,4,4,0,0,0]}}],"headings":["objetivo-geral","introdução","atividade-1-balança-de-dois-pratos","objetivo","material","acesso-à-atividade","funcionamento","primeira-etapa-noções-básicas","segunda-etapa---variáveis3","terceira-etapa-operações","quarta-etapa-resolve","atividade-2-serpentes-e-escadas-trilha-das-equações","objetivo-1","material-1","acesso-ao-tabuleiro-e-cartões","regras-do-jogo","considerações-finais","notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/4c37d6b8
Normal file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Layout do Jogo","key":"fig-telaCardDasFracoes","order":{"number":2,"section":[3,1,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Quadro 1: O objeto de conhecimento fração na BNCC","key":"tbl-quadro1","order":{"number":1,"section":[3,0,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Quadro 4: situações problema do jogo *card* de frações","key":"tbl-quadro4","order":{"number":2,"section":[3,1,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Quadro 7: situações problema do jogo percurso de frações","key":"tbl-quadro7","order":{"number":4,"section":[3,3,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Exemplo de card presente no jogo","key":"fig-cardVerde","order":{"number":1,"section":[3,1,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Quadro 5: situações problema do jogo da memória","key":"tbl-quadro5","order":{"number":3,"section":[3,2,2,0,0,0,0]}}],"headings":["card_fracoes","regras-do-jogo","situação-exemplo","os-comandos-do-jogo","jogo_memoria","regras-do-jogo-1","situação-exemplo-1","percurso_fracoes","material","regras-do-jogo-2","situação-exemplo-2","notas","referências"],"options":{"tbl-prefix":"Quadro","tbl-title":"Quadro"}}
|
1
.quarto/xref/5252420f
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Captura de tela do planejamento da atividade","key":"fig-22","order":{"number":2,"section":[0,3,4,2,0,0,0]}},{"caption":"Captura de tela do planejamento da atividade","key":"fig-23","order":{"number":3,"section":[0,3,4,3,0,0,0]}},{"caption":"Tabuleiro serpentes e escadas","key":"fig-25","order":{"number":5,"section":[0,4,4,0,0,0,0]}},{"caption":"Captura de tela do planejamento da atividade","key":"fig-24","order":{"number":4,"section":[0,3,4,4,0,0,0]}},{"caption":"Captura de tela do planejamento da atividade","key":"fig-21","order":{"number":1,"section":[0,3,4,1,0,0,0]}}],"headings":["objetivo-geral","introdução","atividade-1-balança-de-dois-pratos","objetivo","material","acesso-à-atividade","funcionamento","primeira-etapa-noções-básicas","segunda-etapa---variáveis3","terceira-etapa-operações","quarta-etapa-resolve","atividade-2-serpentes-e-escadas-trilha-das-equações","objetivo-1","material-1","acesso-ao-tabuleiro-e-cartões","regras-do-jogo","considerações-finais","notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/6a756294
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"options":{"chapters":true},"entries":[],"headings":["notas","referências"]}
|
1
.quarto/xref/6aaa5ce4
Normal file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[],"headings":["notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/89febb41
Normal file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Dados das operações","key":"fig-dado","order":{"number":6,"section":[0,6,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Adição de fichas da mesma cor","key":"fig-adicao_fichas_mesma_cor","order":{"number":2,"section":[0,5,1,1,0,0,0]}},{"caption":"Subtração das fichas — Caso 1","key":"fig-subtracao_caso_1","order":{"number":4,"section":[0,5,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Subtração das fichas — Caso 2","key":"fig-subtracao_caso_2","order":{"number":5,"section":[0,5,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Tabuleiro Fase 2","key":"fig-tabuleiro_fase_2","order":{"number":12,"section":[0,7,4,1,0,0,0]}},{"caption":"Exemplo da situação","key":"fig-exemplo_1","order":{"number":10,"section":[0,7,3,2,0,0,0]}},{"caption":"Frente e verso das fichas","key":"fig-frente_verso_fichas","order":{"number":1,"section":[0,5,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Adição de fichas de cores diferentes","key":"fig-adicao_fichas_cor_diferente","order":{"number":3,"section":[0,5,1,2,0,0,0]}},{"caption":"Cartela das operações","key":"fig-cartela","order":{"number":8,"section":[0,6,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Exemplo da situação","key":"fig-exemplo_2","order":{"number":11,"section":[0,7,3,2,0,0,0]}},{"caption":"Tabuleiro Fase 1","key":"fig-tabuleiro_fase_1","order":{"number":9,"section":[0,7,3,1,0,0,0]}},{"caption":"Cartas numeradas","key":"fig-cartas","order":{"number":7,"section":[0,6,3,0,0,0,0]}}],"headings":["objetivo","introdução","os-obstáculos-no-ensino-de-números-inteiros","o-uso-de-jogos-no-ensino","atividade-1-apresentação-das-operações-por-meio-das-fichas","adição-das-fichas","adição-de-fichas-de-mesma-cor","adição-de-fichas-de-cores-diferentes","subtração-das-fichas","atividade-2-jogo-cartas-das-operações","participantes","objetivo-da-atividade","materiais","como-jogar","atividade-3-jogo-tabuleiro-dos-sinais","participantes-1","materiais-1","fase-1-tabuleiro-1","objetivo-do-jogo","como-jogar-1","fase-2-tabuleiro-2","objetivo-do-jogo-1","como-jogar-2","considerações-finais","notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/9e846a5b
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Layout do Jogo","key":"fig-telaCardDasFracoes","order":{"number":2,"section":[3,1,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Quadro 7: situações problema do jogo percurso de frações","key":"tbl-quadro7","order":{"number":4,"section":[3,3,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Quadro 5: situações problema do jogo da memória","key":"tbl-quadro5","order":{"number":3,"section":[3,2,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Quadro 1: O objeto de conhecimento fração na BNCC","key":"tbl-quadro1","order":{"number":1,"section":[3,0,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Exemplo de card presente no jogo","key":"fig-cardVerde","order":{"number":1,"section":[3,1,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Quadro 4: situações problema do jogo *card* de frações","key":"tbl-quadro4","order":{"number":2,"section":[3,1,3,0,0,0,0]}}],"headings":["card_fracoes","regras-do-jogo","situação-exemplo","os-comandos-do-jogo","jogo_memoria","regras-do-jogo-1","situação-exemplo-1","percurso_fracoes","material","regras-do-jogo-2","situação-exemplo-2","notas","referências"],"options":{"tbl-prefix":"Quadro","tbl-title":"Quadro"}}
|
50
.quarto/xref/INDEX
Executable file
@ -0,0 +1,50 @@
|
|||||||
|
{
|
||||||
|
"index.qmd": {
|
||||||
|
"index.html": "306e8115"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"prefacio.qmd": {
|
||||||
|
"prefacio.html": "dba3ca13"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"apresentacao.qmd": {
|
||||||
|
"apresentacao.html": "d586a90c"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"contextualizando-propostas-didaticas-pibid-matematica-cascavel.qmd": {
|
||||||
|
"contextualizando-propostas-didaticas-pibid-matematica-cascavel.html": "6a756294"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"numeros-inteiros.qmd": {
|
||||||
|
"numeros-inteiros.html": "0a57df4d"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"jogos-no-ensino-de-equacoes.qmd": {
|
||||||
|
"jogos-no-ensino-de-equacoes.html": "5252420f"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"atividades-ludicas-para-o-ensino-da-linguagem-algebrica.qmd": {
|
||||||
|
"atividades-ludicas-para-o-ensino-da-linguagem-algebrica.html": "26888270"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"uso-do-astrolabio-caseiro-no-ensino-da-trigonometria.qmd": {
|
||||||
|
"uso-do-astrolabio-caseiro-no-ensino-da-trigonometria.html": "a659576c"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"jogos-no-para-o-ensino-de-fracoes-no-9-ano-do-ensino-fundamental.qmd": {
|
||||||
|
"jogos-no-para-o-ensino-de-fracoes-no-9-ano-do-ensino-fundamental.html": "9e846a5b"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"contextualizando_propostas_didaticas_pibid_matematica_cascavel.qmd": {
|
||||||
|
"contextualizando_propostas_didaticas_pibid_matematica_cascavel.html": "6aaa5ce4"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"numeros_inteiros.qmd": {
|
||||||
|
"numeros_inteiros.html": "89febb41"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"jogos_no_ensino_de_equacoes.qmd": {
|
||||||
|
"jogos_no_ensino_de_equacoes.html": "3e10361a"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"atividades_ludicas_para_o_ensino_da_linguagem_algebrica.qmd": {
|
||||||
|
"atividades_ludicas_para_o_ensino_da_linguagem_algebrica.html": "e9461458"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"uso_do_astrolabio_caseiro_no_ensino_da_trigonometria.qmd": {
|
||||||
|
"uso_do_astrolabio_caseiro_no_ensino_da_trigonometria.html": "c5e49ad1"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"jogos_no_para_o_ensino_de_fracoes_no_9_ano_do_ensino_fundamental.qmd": {
|
||||||
|
"jogos_no_para_o_ensino_de_fracoes_no_9_ano_do_ensino_fundamental.html": "4c37d6b8"
|
||||||
|
},
|
||||||
|
"contextualizando-propostas-didaticas-_pibid-matematica-cascavel.qmd": {
|
||||||
|
"contextualizando-propostas-didaticas-_pibid-matematica-cascavel.html": "f6515129"
|
||||||
|
}
|
||||||
|
}
|
1
.quarto/xref/a659576c
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Medição da porta","key":"fig-411","order":{"number":11,"section":[2,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Modo de utilizar o astrolábio","key":"fig-47","order":{"number":7,"section":[2,4,1,0,0,0,0]}},{"caption":"","key":"eq-tgdif","order":{"number":2,"section":[2,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"","key":"eq-tg","order":{"number":1,"section":[2,4,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Ilustração das medidas obtidas","key":"fig-410","order":{"number":10,"section":[2,4,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Canudo fixado nas marcações 0º e 180º","key":"fig-46","order":{"number":6,"section":[2,3,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Representação do esquema de medição","key":"fig-49","order":{"number":9,"section":[2,4,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Ilustração das medidas obtidas","key":"fig-412","order":{"number":12,"section":[2,4,4,0,0,0,0]}},{"caption":"Astrolábio Esférico","key":"fig-41","order":{"number":1,"section":[2,2,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Astrolábio Náutico","key":"fig-43","order":{"number":3,"section":[2,2,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Representação dos ângulos alfa e teta","key":"fig-48","order":{"number":8,"section":[2,4,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Perfuração do transferidor","key":"fig-45","order":{"number":5,"section":[2,3,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Astrolábio Planisférico","key":"fig-42","order":{"number":2,"section":[2,2,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Materiais para a construção do astrolábio","key":"fig-44","order":{"number":4,"section":[2,3,1,0,0,0,0]}}],"headings":["objetivo-geral","introdução","atividade-1-construção-do-astrolábio-caseiro","materiais-e-métodos","atividade-2-medições-com-o-astrolábio","método-de-uso","medindo-uma-árvore","medindo-uma-porta","medindo-um-prédio","considerações-finais","notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/c5e49ad1
Normal file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Representação do esquema de medição","key":"fig-49","order":{"number":9,"section":[2,4,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Astrolábio Náutico","key":"fig-43","order":{"number":3,"section":[2,2,0,0,0,0,0]}},{"caption":"","key":"eq-tg","order":{"number":1,"section":[2,4,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Modo de utilizar o astrolábio","key":"fig-47","order":{"number":7,"section":[2,4,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Materiais para a construção do astrolábio","key":"fig-44","order":{"number":4,"section":[2,3,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Astrolábio Esférico","key":"fig-41","order":{"number":1,"section":[2,2,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Ilustração das medidas obtidas","key":"fig-412","order":{"number":12,"section":[2,4,4,0,0,0,0]}},{"caption":"Representação dos ângulos alfa e teta","key":"fig-48","order":{"number":8,"section":[2,4,1,0,0,0,0]}},{"caption":"","key":"eq-tgdif","order":{"number":2,"section":[2,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Perfuração do transferidor","key":"fig-45","order":{"number":5,"section":[2,3,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Ilustração das medidas obtidas","key":"fig-410","order":{"number":10,"section":[2,4,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Canudo fixado nas marcações 0º e 180º","key":"fig-46","order":{"number":6,"section":[2,3,1,0,0,0,0]}},{"caption":"Astrolábio Planisférico","key":"fig-42","order":{"number":2,"section":[2,2,0,0,0,0,0]}},{"caption":"Medição da porta","key":"fig-411","order":{"number":11,"section":[2,4,3,0,0,0,0]}}],"headings":["objetivo-geral","introdução","atividade-1-construção-do-astrolábio-caseiro","materiais-e-métodos","atividade-2-medições-com-o-astrolábio","método-de-uso","medindo-uma-árvore","medindo-uma-porta","medindo-um-prédio","considerações-finais","notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/d586a90c
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[],"headings":["notas"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/dba3ca13
Executable file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[],"headings":["referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/e9461458
Normal file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[{"caption":"Losangos com valores","key":"fig-35","order":{"number":5,"section":[1,3,4,3,0,0,0]}},{"caption":"Linguagem corrente e linguagem algébrica","key":"tbl-algebrica","order":{"number":2,"section":[1,5,2,0,0,0,0]}},{"caption":"Corações e losangos com valores positivos e negativos","key":"fig-37","order":{"number":7,"section":[1,3,4,3,0,0,0]}},{"caption":"C. L. vermelho e verde","key":"fig-34","order":{"number":4,"section":[1,3,4,2,0,0,0]}},{"caption":"Corações e Estrelas","key":"fig-31","order":{"number":1,"section":[1,3,4,1,0,0,0]}},{"caption":"Losangos e Estrelas com valores","key":"fig-36","order":{"number":6,"section":[1,3,4,3,0,0,0]}},{"caption":"Expressões de cada rodada","key":"tbl-expressoes","order":{"number":1,"section":[1,4,4,0,0,0,0]}},{"caption":"Alvos","key":"fig-310","order":{"number":10,"section":[1,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Molde da faixa lateral do alvo","key":"fig-39","order":{"number":9,"section":[1,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"Coloração do alvo","key":"fig-38","order":{"number":8,"section":[1,4,3,0,0,0,0]}},{"caption":"C. L. vermelho e verde","key":"fig-33","order":{"number":3,"section":[1,3,4,2,0,0,0]}},{"caption":"Corações e Losangos","key":"fig-32","order":{"number":2,"section":[1,3,4,1,0,0,0]}}],"headings":["objetivo-geral","introdução","atividade-1-uso-de-cartões-coloridos","objetivo","material","preparação","procedimento","primeira-parte","segunda-parte","terceira-parte","atividade-2-jogo-do-alvo","objetivo-1","material-1","preparação-1","como-jogar","atividade-3-jogo-de-memória","objetivo-2","material-2","acesso-à-atividade","como-jogar-1","considerações-finais","notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
1
.quarto/xref/f6515129
Normal file
@ -0,0 +1 @@
|
|||||||
|
{"entries":[],"headings":["notas","referências"],"options":{"chapters":true}}
|
14
README.md
Normal file
@ -0,0 +1,14 @@
|
|||||||
|
|
||||||
|
# Sobre
|
||||||
|
|
||||||
|
Repositório do livro online "Propostas didáticas para o ensino de Matemática".
|
||||||
|
|
||||||
|
# Direitos autorais
|
||||||
|
|
||||||
|
© 2023, Arleni Elise Sella Langer, Adriana Schawabe Reis Lepreda, Dulcyene Maria Ribeiro, Fabiana Magda Garcia Papani, Renata Camacho Bezerra, Richael Silva Caetano e a Editora Moan.
|
||||||
|
|
||||||
|
# Licença
|
||||||
|
|
||||||
|
[CC BY-NC-SA 4.0 Internacional](https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pt_BR)
|
||||||
|
|
||||||
|

|
7
_extensions/editoramoan/lightbox/_extension.yml
Executable file
@ -0,0 +1,7 @@
|
|||||||
|
title: Lightbox
|
||||||
|
author: Posit Software, PBC
|
||||||
|
version: 0.1.9
|
||||||
|
quarto-required: ">=1.2.198"
|
||||||
|
contributes:
|
||||||
|
filters:
|
||||||
|
- lightbox.lua
|
9
_extensions/editoramoan/lightbox/lightbox.css
Executable file
@ -0,0 +1,9 @@
|
|||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
body:not(.glightbox-mobile) div.gslide div.gslide-description,
|
||||||
|
body:not(.glightbox-mobile) div.gslide-description .gslide-title,
|
||||||
|
body:not(.glightbox-mobile) div.gslide-description .gslide-desc {
|
||||||
|
color: var(--quarto-body-color);
|
||||||
|
background-color: var(--quarto-body-bg);
|
||||||
|
}
|
251
_extensions/editoramoan/lightbox/lightbox.lua
Executable file
@ -0,0 +1,251 @@
|
|||||||
|
-- whether we're automatically lightboxing
|
||||||
|
local auto = false
|
||||||
|
|
||||||
|
-- whether we need lightbox dependencies added
|
||||||
|
local needsLightbox = false
|
||||||
|
|
||||||
|
-- a counter used to ensure each image is in its own gallery
|
||||||
|
local imgCount = 0
|
||||||
|
|
||||||
|
-- attributes to forward from the image to the newly created link
|
||||||
|
local kDescription = "description"
|
||||||
|
local kForwardedAttr = {
|
||||||
|
"title", kDescription, "desc-position",
|
||||||
|
"type", "effect", "zoomable", "draggable"
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
local kLightboxClass = "lightbox"
|
||||||
|
local kNoLightboxClass = "nolightbox"
|
||||||
|
local kGalleryPrefix = "quarto-lightbox-gallery-"
|
||||||
|
|
||||||
|
-- A list of images already within links that we can use to filter
|
||||||
|
local imagesWithinLinks = pandoc.List({})
|
||||||
|
|
||||||
|
local function readAttrValue(el, attrName)
|
||||||
|
if attrName == kDescription then
|
||||||
|
local doc = pandoc.read(el.attr.attributes[attrName])
|
||||||
|
local attrInlines = doc.blocks[1].content
|
||||||
|
return pandoc.write(pandoc.Pandoc(attrInlines), "html")
|
||||||
|
else
|
||||||
|
return el[attrName]
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
return {
|
||||||
|
{
|
||||||
|
Meta = function(meta)
|
||||||
|
|
||||||
|
-- If the mode is auto, we need go ahead and
|
||||||
|
-- run if there are any images (ideally we would)
|
||||||
|
-- filter to images in the body, but that can be
|
||||||
|
-- left for future me to deal with
|
||||||
|
-- supports:
|
||||||
|
-- lightbox: auto
|
||||||
|
-- or
|
||||||
|
-- lightbox:
|
||||||
|
-- match: auto
|
||||||
|
local lbMeta = meta.lightbox
|
||||||
|
if lbMeta ~= nil and type(lbMeta) == 'table' then
|
||||||
|
if lbMeta[1] ~= nil then
|
||||||
|
if lbMeta[1]['text'] == "auto" then
|
||||||
|
auto = true
|
||||||
|
end
|
||||||
|
elseif lbMeta.match ~= nil and pandoc.utils.stringify(lbMeta.match) == 'auto' then
|
||||||
|
auto = true
|
||||||
|
elseif lbMeta == true then
|
||||||
|
auto = true
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end,
|
||||||
|
-- Find images that are already within links
|
||||||
|
-- we'll use this to filter out these images if
|
||||||
|
-- the most is auto
|
||||||
|
Link = function(linkEl)
|
||||||
|
pandoc.walk_inline(linkEl, {
|
||||||
|
Image = function(imageEl)
|
||||||
|
imagesWithinLinks[#imagesWithinLinks + 1] = imageEl
|
||||||
|
end
|
||||||
|
})
|
||||||
|
end
|
||||||
|
},{
|
||||||
|
Div = function(div)
|
||||||
|
if div.classes:includes("cell") and div.attributes["lightbox"] ~= nil then
|
||||||
|
meta = quarto.json.decode(div.attributes["lightbox"])
|
||||||
|
local imgCount=0
|
||||||
|
div = div:walk({
|
||||||
|
Image = function(imgEl)
|
||||||
|
imgCount = imgCount + 1
|
||||||
|
if (type(meta) == "table" and meta[kNoLightboxClass] == true) or meta == false then
|
||||||
|
imgEl.classes:insert(kNoLightboxClass)
|
||||||
|
else
|
||||||
|
if not auto and ((type(meta) == "table" and not meta[kNoLightboxClass]) or meta == true) then
|
||||||
|
imgEl.classes:insert(kLightboxClass)
|
||||||
|
end
|
||||||
|
if (type(meta) == "table") then
|
||||||
|
if meta.group then
|
||||||
|
imgEl.attr.attributes.group = meta.group or imgEl.attr.attributes.group
|
||||||
|
end
|
||||||
|
for _, v in next, kForwardedAttr do
|
||||||
|
if type(meta[v]) == "table" and #meta[v] > 1 then
|
||||||
|
-- if list attributes it should be one per plot
|
||||||
|
if imgCount > #meta[v] then
|
||||||
|
quarto.log.warning("More plots than '" .. v .. "' passed in YAML chunk options.")
|
||||||
|
else
|
||||||
|
attrLb = meta[v][imgCount]
|
||||||
|
end
|
||||||
|
else
|
||||||
|
-- Otherwise reuse the single attributes
|
||||||
|
attrLb = meta[v]
|
||||||
|
end
|
||||||
|
imgEl.attr.attributes[v] = attrLb or imgEl.attr.attributes[v]
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end
|
||||||
|
return imgEl
|
||||||
|
end
|
||||||
|
})
|
||||||
|
div.attributes["lightbox"] = nil
|
||||||
|
end
|
||||||
|
return div
|
||||||
|
end
|
||||||
|
},
|
||||||
|
{
|
||||||
|
Image = function(imgEl)
|
||||||
|
if quarto.doc.is_format("html:js") then
|
||||||
|
local isAlreadyLinked = imagesWithinLinks:includes(imgEl)
|
||||||
|
if (not isAlreadyLinked and auto and not imgEl.classes:includes(kNoLightboxClass))
|
||||||
|
or imgEl.classes:includes('lightbox') then
|
||||||
|
-- note that we need to include the dependency for lightbox
|
||||||
|
needsLightbox = true
|
||||||
|
imgCount = imgCount + 1
|
||||||
|
|
||||||
|
-- remove the class from the image
|
||||||
|
imgEl.attr.classes = imgEl.attr.classes:filter(function(clz)
|
||||||
|
return clz ~= kLightboxClass
|
||||||
|
end)
|
||||||
|
|
||||||
|
-- attributes for the link
|
||||||
|
local linkAttributes = {}
|
||||||
|
|
||||||
|
-- mark this image as a lightbox target
|
||||||
|
linkAttributes.class = kLightboxClass
|
||||||
|
|
||||||
|
-- get the alt text from image and use that as title
|
||||||
|
local title = nil
|
||||||
|
if imgEl.caption ~= nil and #imgEl.caption > 0 then
|
||||||
|
linkAttributes.title = pandoc.utils.stringify(imgEl.caption)
|
||||||
|
elseif imgEl.attributes['fig-alt'] ~= nil and #imgEl.attributes['fig-alt'] > 0 then
|
||||||
|
linkAttributes.title = pandoc.utils.stringify(imgEl.attributes['fig-alt'])
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
-- move a group attribute to the link, if present
|
||||||
|
if imgEl.attr.attributes.group ~= nil then
|
||||||
|
linkAttributes.gallery = imgEl.attr.attributes.group
|
||||||
|
imgEl.attr.attributes.group = nil
|
||||||
|
else
|
||||||
|
linkAttributes.gallery = kGalleryPrefix .. imgCount
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
-- forward any other known attributes
|
||||||
|
for i, v in ipairs(kForwardedAttr) do
|
||||||
|
if imgEl.attr.attributes[v] ~= nil then
|
||||||
|
-- forward the attribute
|
||||||
|
linkAttributes[v] = readAttrValue(imgEl, v)
|
||||||
|
|
||||||
|
-- clear the attribute
|
||||||
|
imgEl.attr.attributes[v] = nil
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
-- clear the title
|
||||||
|
if (imgEl.title == 'fig:') then
|
||||||
|
imgEl.title = ""
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
-- wrap decorated images in a link with appropriate attrs
|
||||||
|
local link = pandoc.Link({imgEl}, imgEl.src, nil, linkAttributes)
|
||||||
|
return link
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end,
|
||||||
|
Meta = function(meta)
|
||||||
|
-- If we discovered lightbox-able images
|
||||||
|
-- we need to include the dependencies
|
||||||
|
if needsLightbox then
|
||||||
|
-- add the dependency
|
||||||
|
quarto.doc.add_html_dependency({
|
||||||
|
name = 'glightbox',
|
||||||
|
scripts = {'resources/js/glightbox.min.js'},
|
||||||
|
stylesheets = {'resources/css/glightbox.min.css', 'lightbox.css'}
|
||||||
|
})
|
||||||
|
|
||||||
|
-- read lightbox options
|
||||||
|
local lbMeta = meta.lightbox
|
||||||
|
local lbOptions = {}
|
||||||
|
local readEffect = function(el)
|
||||||
|
local val = pandoc.utils.stringify(el)
|
||||||
|
if val == "fade" or val == "zoom" or val == "none" then
|
||||||
|
return val
|
||||||
|
else
|
||||||
|
error("Invalid effect " + val)
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
-- permitted options include:
|
||||||
|
-- lightbox:
|
||||||
|
-- effect: zoom | fade | none
|
||||||
|
-- desc-position: top | bottom | left |right
|
||||||
|
-- loop: true | false
|
||||||
|
-- class: <class-name>
|
||||||
|
local effect = "zoom"
|
||||||
|
local descPosition = "bottom"
|
||||||
|
local loop = true
|
||||||
|
local skin = nil
|
||||||
|
|
||||||
|
-- The selector controls which elements are targeted.
|
||||||
|
-- currently, it always targets .lightbox elements
|
||||||
|
-- and there is no way for the user to change this
|
||||||
|
local selector = "." .. kLightboxClass
|
||||||
|
|
||||||
|
if lbMeta ~= nil and type(lbMeta) == 'table' then
|
||||||
|
if lbMeta.effect ~= nil then
|
||||||
|
effect = readEffect(lbMeta.effect)
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
if lbMeta['desc-position'] ~= nil then
|
||||||
|
descPosition = pandoc.utils.stringify(lbMeta['desc-position'])
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
if lbMeta['css-class'] ~= nil then
|
||||||
|
skin = pandoc.utils.stringify(lbMeta['css-class'])
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
if lbMeta.loop ~= nil then
|
||||||
|
loop = lbMeta.loop
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end
|
||||||
|
|
||||||
|
-- Generate the options to configure lightbox
|
||||||
|
local options = {
|
||||||
|
selector = selector,
|
||||||
|
closeEffect = effect,
|
||||||
|
openEffect = effect,
|
||||||
|
descPosition = descPosition,
|
||||||
|
loop = loop,
|
||||||
|
}
|
||||||
|
if skin ~= nil then
|
||||||
|
options.skin = skin
|
||||||
|
end
|
||||||
|
local optionsJson = quarto.json.encode(options)
|
||||||
|
|
||||||
|
-- generate the initialization script with the correct options
|
||||||
|
local scriptTag = "<script>var lightboxQuarto = GLightbox(" .. optionsJson .. ");</script>"
|
||||||
|
|
||||||
|
-- inject the rendering code
|
||||||
|
quarto.doc.include_text("after-body", scriptTag)
|
||||||
|
|
||||||
|
end
|
||||||
|
end
|
||||||
|
}}
|
1
_extensions/editoramoan/lightbox/resources/css/glightbox.min.css
vendored
Executable file
1
_extensions/editoramoan/lightbox/resources/js/glightbox.min.js
vendored
Executable file
17
_extensions/editoramoan/moan-livro/_extension.yml
Executable file
@ -0,0 +1,17 @@
|
|||||||
|
title: Moan-livro
|
||||||
|
author: Rafael Tavares Juliani
|
||||||
|
version: 1.0.0
|
||||||
|
quarto-required: ">=1.4.0"
|
||||||
|
lang: pt-BR
|
||||||
|
contributes:
|
||||||
|
formats:
|
||||||
|
html:
|
||||||
|
mainfont: Source Sans Pro
|
||||||
|
lang: pt-BR
|
||||||
|
citation: true
|
||||||
|
google-scholar: true
|
||||||
|
smooth-scroll: true
|
||||||
|
theme:
|
||||||
|
light: [cosmo, custom.scss]
|
||||||
|
dark: [superhero, custom.scss]
|
||||||
|
|
154
_extensions/editoramoan/moan-livro/custom.scss
Executable file
@ -0,0 +1,154 @@
|
|||||||
|
/*-- scss:defaults --*/
|
||||||
|
|
||||||
|
/* TODO: Customize html appearance by setting SCSS variables */
|
||||||
|
/* See https://quarto.org/docs/output-formats/html-themes.html#theme-options */
|
||||||
|
|
||||||
|
/*-- scss:rules --*/
|
||||||
|
|
||||||
|
/* TODO: Provide custom CSS rules */
|
||||||
|
|
||||||
|
/*-- scss:defaults --*/
|
||||||
|
$h2-font-size: 1.6rem !default;
|
||||||
|
$headings-font-weight: 500 !default;
|
||||||
|
$font-size-base: 1.1rem !default;
|
||||||
|
|
||||||
|
/*-- scss:rules --*/
|
||||||
|
main p, main li {
|
||||||
|
text-align: left;
|
||||||
|
hyphens: auto;
|
||||||
|
-webkit-hyphens: auto;
|
||||||
|
font-kerning: auto;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
.verso, .exemplo
|
||||||
|
{
|
||||||
|
display: block;
|
||||||
|
margin: 15px auto;
|
||||||
|
width: 300px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#como-citar-bibtex, #como-citar-atribuicao {
|
||||||
|
|
||||||
|
border: 1px solid #dedede;
|
||||||
|
border-radius: 2px;
|
||||||
|
padding: 10px;
|
||||||
|
margin-bottom: 1rem;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#como-citar-atribuicao p {
|
||||||
|
text-indent: -20px;
|
||||||
|
margin-left: 20px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#como-citar p {
|
||||||
|
margin-bottom: 5px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.verso {
|
||||||
|
text-indent: -15px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
main li {
|
||||||
|
margin-bottom: 15px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
h1{
|
||||||
|
margin-bottom: 18px !important;
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
h2#toc-title {
|
||||||
|
box-shadow:none;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
h1, h2 {
|
||||||
|
|
||||||
|
margin-top: 50px;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#TOC .small_h2{
|
||||||
|
font-size: inherit;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
#TOC a {
|
||||||
|
word-break: normal;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.subtitle {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
div.autores{
|
||||||
|
margin-bottom: 30px;
|
||||||
|
margin-top: -15px;
|
||||||
|
font-size: 0.8em;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
div.autores p {
|
||||||
|
text-align: right;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#direitos-autorais p {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
blockquote{
|
||||||
|
text-align: left;
|
||||||
|
hyphens: auto;
|
||||||
|
font-kerning: auto;
|
||||||
|
margin-top: 30px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
blockquote+p span div {
|
||||||
|
text-align: left;
|
||||||
|
font-weight: normal;
|
||||||
|
font-size: unset;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
.references div{
|
||||||
|
text-indent: -20px;
|
||||||
|
margin-left: 20px;
|
||||||
|
text-align: justify;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.citation div {
|
||||||
|
text-align: justify;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
.figure-caption {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.contador-figura{
|
||||||
|
font-weight: bold;
|
||||||
|
font-variant: small-caps;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
mjx-container {
|
||||||
|
overflow-x: auto;
|
||||||
|
overflow-y: hidden;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width: 991.98px){
|
||||||
|
body .page-columns, body.fullcontent:not(.floating):not(.docked) .page-columns, body.slimcontent:not(.floating):not(.docked) .page-columns, body.docked .page-columns, body.docked.slimcontent .page-columns, body.docked.fullcontent .page-columns, body.floating .page-columns, body.floating.slimcontent .page-columns, body.floating.fullcontent .page-columns {
|
||||||
|
display: grid;
|
||||||
|
gap: 0;
|
||||||
|
grid-template-columns: [screen-start] 1.5em [screen-start-inset page-start page-start-inset body-start-outset body-start body-content-start] minmax(0px, 1fr) [body-content-end body-end body-end-outset page-end-inset page-end screen-end-inset] 1.5em [screen-end];
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#quarto-margin-sidebar {
|
||||||
|
display: none;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#quarto-content {
|
||||||
|
max-width: 768px;
|
||||||
|
margin: auto;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
}
|
522
_extensions/editoramoan/moan-livro/preparacao-moan.py
Executable file
@ -0,0 +1,522 @@
|
|||||||
|
import os
|
||||||
|
import yaml
|
||||||
|
from bs4 import BeautifulSoup
|
||||||
|
import json
|
||||||
|
import copy
|
||||||
|
import shutil
|
||||||
|
|
||||||
|
# Caminho para o arquivo _quarto.yml
|
||||||
|
quarto_config_file = "_quarto.yml"
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
with open(quarto_config_file) as f:
|
||||||
|
|
||||||
|
quarto_config = yaml.safe_load(f)
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Extrair as informações do arquivo _quarto.yml
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# funcao para iterar os capítulos
|
||||||
|
def extrair_arquivos_qmd(objeto, capitulos_arquivos_html):
|
||||||
|
|
||||||
|
if isinstance(objeto, list):
|
||||||
|
|
||||||
|
for elemento in objeto:
|
||||||
|
|
||||||
|
extrair_arquivos_qmd(elemento, capitulos_arquivos_html)
|
||||||
|
|
||||||
|
elif isinstance(objeto, dict):
|
||||||
|
|
||||||
|
if 'part' in objeto:
|
||||||
|
|
||||||
|
extrair_arquivos_qmd(objeto['part'], capitulos_arquivos_html)
|
||||||
|
|
||||||
|
if 'chapters' in objeto:
|
||||||
|
|
||||||
|
extrair_arquivos_qmd(objeto['chapters'], capitulos_arquivos_html)
|
||||||
|
|
||||||
|
elif isinstance(objeto, str) and objeto.endswith('.qmd'):
|
||||||
|
|
||||||
|
capitulos_arquivos_html.append(objeto[:-4])
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# pegando o local dos arquivos html
|
||||||
|
pasta_livro_renderizado = quarto_config["project"]["output-dir"]
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# pegando o campo controle-moan para verificar se é um dicionário
|
||||||
|
é_dicionário = quarto_config["controle-moan"]["dicionario"]
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# pegando os capítulos
|
||||||
|
capitulos = quarto_config["book"]["chapters"]
|
||||||
|
capitulos_arquivo_html = []
|
||||||
|
extrair_arquivos_qmd(capitulos, capitulos_arquivo_html)
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Onde ficarao as referencias dos capítulos
|
||||||
|
ref_cap = {}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Letras para 'numerar' os capítulos
|
||||||
|
letras = ['A', 'B', 'C', 'D', 'E', 'F', 'G', 'H', 'J', 'K', 'L', 'M', 'N', 'O', 'Q', 'R', 'S', 'T', 'U', 'V', 'W', 'X', 'Y', 'Z']
|
||||||
|
|
||||||
|
letras_index_digito_1 = 0
|
||||||
|
|
||||||
|
# ver qual é a próxima letra para um capítulo nao numerado
|
||||||
|
def escolher_letra_para_capitulo(letras_index_digito_1):
|
||||||
|
|
||||||
|
cap = letras[letras_index_digito_1%25]
|
||||||
|
|
||||||
|
# verifica se o cap precisa de um segundo digito
|
||||||
|
if letras_index_digito_1/25 >= 1:
|
||||||
|
|
||||||
|
# as duas barras // de divisao pega só a parte inteira da divisao
|
||||||
|
letras_index_digito_2 = (letras_index_digito_1 // 25) - 1
|
||||||
|
|
||||||
|
cap = letras[letras_index_digito_2%25] + letras[letras_index_digito_1%25]
|
||||||
|
|
||||||
|
return cap
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# altera os arquivos html
|
||||||
|
for index, output_file in enumerate(capitulos_arquivo_html):
|
||||||
|
|
||||||
|
# Caminho completo para o arquivo HTML
|
||||||
|
arquivo_html = os.path.join(pasta_livro_renderizado, output_file + ".html")
|
||||||
|
|
||||||
|
# conta os elementos que serão uma referencia / Ele começa em 0 na abertura de um novo capítulo
|
||||||
|
ref_num = 0
|
||||||
|
|
||||||
|
# Abre o arquivo HTML
|
||||||
|
with open(arquivo_html, "r", encoding="utf-8") as f:
|
||||||
|
|
||||||
|
content = f.read()
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# função colocar as referencias nas tags
|
||||||
|
def colocar_referencia(cap, el, ref):
|
||||||
|
|
||||||
|
# Se a tag tem id, apenas pega o valor e coloca no título da tag e defini unidade_bool false. Se não, cria o id, tb coloca no título da tag e coloca unidade_bool true
|
||||||
|
if el.get("id"):
|
||||||
|
|
||||||
|
el['title'] = el['id']
|
||||||
|
|
||||||
|
unidade_bool = False
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
else:
|
||||||
|
|
||||||
|
# Define o id da referência
|
||||||
|
el['id'] = f"{cap}P{ref}"
|
||||||
|
|
||||||
|
# adiciona o title da referência
|
||||||
|
el['title'] = f"{cap}P{ref}"
|
||||||
|
|
||||||
|
unidade_bool = True
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Se unidade_bool for true, adiciona a classe unidade; caso contrário, adiciona a classe unidade_silenciosa. Isso caso a tag já nao possua essas classes
|
||||||
|
if unidade_bool:
|
||||||
|
|
||||||
|
if not "unidade" in el.get("class", []):
|
||||||
|
|
||||||
|
el["class"] = el.get("class", []) + ["unidade"]
|
||||||
|
|
||||||
|
else:
|
||||||
|
|
||||||
|
if not "unidade_silenciosa" in el.get("class", []) and "unidade" not in el.get("class", []):
|
||||||
|
|
||||||
|
el["class"] = el.get("class", []) + ["unidade_silenciosa"]
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Cria um objeto BeautifulSoup
|
||||||
|
soup = BeautifulSoup(content, "html.parser")
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Encontre a tag 'main' no documento
|
||||||
|
main_tag = soup.find("main")
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Crie o elemento script com os metadados
|
||||||
|
script_tag = soup.new_tag('script', data="moan-metadados")
|
||||||
|
script_tag.string = f'var metadados = {{livroUrl: "{pasta_livro_renderizado}"}}'
|
||||||
|
|
||||||
|
# Adicione o script ao cabeçalho (head) do HTML
|
||||||
|
soup.head.append(script_tag)
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Se existir o ark, colocar os dados nas tags object do primeiro capítulo do livro
|
||||||
|
if "ark" in quarto_config["moan-dados"] and index == 0:
|
||||||
|
|
||||||
|
ark = quarto_config["moan-dados"]["ark"]
|
||||||
|
|
||||||
|
# Substitua "." por "_p_" e "/" por "_b_" em 'ark'
|
||||||
|
ark = ark.replace(".", "_p_").replace("/", "_b_")
|
||||||
|
|
||||||
|
# Adicione "ark_dp_" ao início de 'ark'
|
||||||
|
ark = "ark_dp_" + ark
|
||||||
|
|
||||||
|
# Encontre as tags object com id "metadados_livro_yml" e "metadados_livro_json"
|
||||||
|
obj_metadados_yml = main_tag.find("object", {"id": "metadados_livro_yml"})
|
||||||
|
|
||||||
|
obj_metadados_json = main_tag.find("object", {"id": "metadados_livro_json"})
|
||||||
|
|
||||||
|
if obj_metadados_yml and obj_metadados_json:
|
||||||
|
|
||||||
|
# Defina o atributo "data" das tags object
|
||||||
|
obj_metadados_yml["data"] = "https://ark.livro.online/yaml/" + ark + ".yml"
|
||||||
|
|
||||||
|
obj_metadados_json["data"] = "https://ark.livro.online/json/" + ark + ".json"
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifique se o arquivo "postos-de-venda.json" existe
|
||||||
|
json_file_path = "postos-de-venda.json"
|
||||||
|
|
||||||
|
if os.path.exists(json_file_path) and index == 0:
|
||||||
|
|
||||||
|
# O arquivo JSON existe, abra-o e extraia as chaves e valores
|
||||||
|
with open(json_file_path, "r", encoding="utf-8") as json_file:
|
||||||
|
|
||||||
|
postos_de_venda = json.load(json_file)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Crie uma nova lista não ordenada para armazenar os links
|
||||||
|
ul = soup.new_tag("ul", id="postos-de-venda")
|
||||||
|
|
||||||
|
for key, value in postos_de_venda.items():
|
||||||
|
|
||||||
|
# Crie uma nova tag de link ("a") com a chave como texto e o valor como src
|
||||||
|
link = soup.new_tag("a", href=value)
|
||||||
|
|
||||||
|
link.string = key # Define o texto do link como a chave
|
||||||
|
|
||||||
|
# Adicione o link como um item de lista à lista não ordenada
|
||||||
|
li = soup.new_tag("li")
|
||||||
|
|
||||||
|
li.append(link)
|
||||||
|
|
||||||
|
ul.append(li)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Encontre a tag "section" com ID "versão-impressa"
|
||||||
|
section_versao_impressa = main_tag.find("section", id="versão-impressa")
|
||||||
|
|
||||||
|
if section_versao_impressa:
|
||||||
|
|
||||||
|
# Adicione a lista não ordenada de links à seção "versão-impressa"
|
||||||
|
section_versao_impressa.append(ul)
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Copie o arquivo JSON para a pasta especificada em "pasta_livro_renderizado"
|
||||||
|
dest_file = os.path.join(pasta_livro_renderizado, "postos-de-venda.json")
|
||||||
|
|
||||||
|
shutil.copy(json_file_path, dest_file)
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Copiar a imagem og.jpg que está na pasta img e serve para usar no open graph
|
||||||
|
|
||||||
|
# Pasta onde o arquivo og.jpg está localizado
|
||||||
|
pasta_img = "img"
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Caminho completo para o arquivo og.jpg
|
||||||
|
caminho_original = os.path.join(pasta_img, "og.jpg")
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifica se o arquivo og.jpg existe na pasta img
|
||||||
|
if os.path.exists(caminho_original):
|
||||||
|
|
||||||
|
# Caminho completo para a pasta de destino na pasta livro_renderizado
|
||||||
|
caminho_destino = os.path.join(pasta_livro_renderizado, "img")
|
||||||
|
|
||||||
|
# Certifica-se de que a pasta de destino exista
|
||||||
|
os.makedirs(caminho_destino, exist_ok=True)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Copia o arquivo og.jpg para a pasta de destino
|
||||||
|
shutil.copy(caminho_original, caminho_destino)
|
||||||
|
|
||||||
|
print("Arquivo og.jpg foi copiado com sucesso.")
|
||||||
|
else:
|
||||||
|
print("O arquivo og.jpg não foi encontrado na pasta img.")
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Definindo o capítulo
|
||||||
|
if index == 0:
|
||||||
|
|
||||||
|
cap = letras[letras_index_digito_1] # É a letra A, tem que ser a letra A
|
||||||
|
|
||||||
|
é_um_capitulo_numerado = False
|
||||||
|
|
||||||
|
ref_cap[cap] = capitulos_arquivo_html[index]
|
||||||
|
|
||||||
|
else:
|
||||||
|
|
||||||
|
é_um_capitulo_numerado = False
|
||||||
|
|
||||||
|
é_um_capitulo_verbete = False
|
||||||
|
|
||||||
|
# Encontre a primeira tag <h1>
|
||||||
|
h1_tag = soup.find('h1')
|
||||||
|
|
||||||
|
# Todos os capítulos devem ter uma tag <h1>
|
||||||
|
if h1_tag:
|
||||||
|
|
||||||
|
# Encontre o primeiro <span> com a classe 'chapter-number' dentro da tag <h1>
|
||||||
|
span_tag = h1_tag.find('span', class_='chapter-number')
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifique se o <span> com a classe 'chapter-number' foi encontrado dentro do <h1>
|
||||||
|
if span_tag:
|
||||||
|
|
||||||
|
cap = span_tag.text
|
||||||
|
|
||||||
|
é_um_capitulo_numerado = True
|
||||||
|
|
||||||
|
ref_cap[cap] = capitulos_arquivo_html[index]
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifique se há pelo menos uma tag <div> com a classe "um_capitulo", ou seja nae é capitulo de verbete caso seja um dicionario
|
||||||
|
encontrou_um_capitulo = bool(main_tag.find('div', class_='um_capitulo'))
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Se é um capítulo normal em um dicionário e nao é um capítulo numerado, seleciona a letra para marcar o capítulo
|
||||||
|
# Nao esquecer que deve haver uma div com as classes hidden e um_capitulo em todos os capítulos que nao forem de verbetes em um de um dicionario
|
||||||
|
if not encontrou_um_capitulo and é_dicionário:
|
||||||
|
|
||||||
|
é_um_capitulo_verbete = True
|
||||||
|
|
||||||
|
# Coloca os marcadores nos verbetes como o nome do próprio verbete
|
||||||
|
dt_tags = main_tag.find_all('dt')
|
||||||
|
|
||||||
|
for dt_tag in dt_tags:
|
||||||
|
|
||||||
|
# Para contar o numero de definicoes dd
|
||||||
|
Num_dd = 0
|
||||||
|
|
||||||
|
texto_titulo_dt = dt_tag.text
|
||||||
|
|
||||||
|
texto_a_ser_sanitizado = dt_tag.text
|
||||||
|
|
||||||
|
dt_tag['class'] = dt_tag.get("class", []) + ["unidade", "verbete"]
|
||||||
|
|
||||||
|
dt_tag['title'] = texto_titulo_dt
|
||||||
|
|
||||||
|
id_dt_tag = (texto_a_ser_sanitizado
|
||||||
|
|
||||||
|
.replace(' ', '_')
|
||||||
|
.replace('&', '_e_')
|
||||||
|
.replace('$', '_s_')
|
||||||
|
.replace('+', '_mais_')
|
||||||
|
.replace(',', '_vir_')
|
||||||
|
.replace('/', '_barra_')
|
||||||
|
.replace(':', '_dois_pontos_')
|
||||||
|
.replace(';', '_ponto_vir_')
|
||||||
|
.replace('?', '_interrog_')
|
||||||
|
.replace('=', '_igual_')
|
||||||
|
.replace('@', '_at_')
|
||||||
|
.replace('#', '_jv_')
|
||||||
|
.replace('>', '_maiq_')
|
||||||
|
.replace('<', '_menq_')
|
||||||
|
.replace('[', '_abre_colch_')
|
||||||
|
.replace(']', '_fecha_col_')
|
||||||
|
.replace('{', '_abre_ch_')
|
||||||
|
.replace('}', '_fecha_ch_')
|
||||||
|
.replace('.', '_ponto_')
|
||||||
|
.replace('|', '_barra_ver_')
|
||||||
|
.replace('\\', '_barra_inv_')
|
||||||
|
.replace('%', '_p_100_')
|
||||||
|
.replace('^', '_acen_chapeu_')
|
||||||
|
|
||||||
|
)
|
||||||
|
|
||||||
|
dt_tag['id'] = id_dt_tag
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Encontre o primeiro elemento irmão <dd> da tag <dt>
|
||||||
|
dd_tag = dt_tag.find_next_sibling('dd')
|
||||||
|
|
||||||
|
# Itere sobre todas as tags <dd> irmãs até encontrar uma tag não <dd>
|
||||||
|
while dd_tag and dd_tag.name == 'dd':
|
||||||
|
|
||||||
|
Num_dd += 1
|
||||||
|
|
||||||
|
dd_tag['title'] = texto_titulo_dt + " def. " + str(Num_dd)
|
||||||
|
|
||||||
|
dd_tag['id'] = id_dt_tag + "_def_" + str(Num_dd)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Encontre o próximo elemento irmão <dd> da tag <dd>
|
||||||
|
dd_tag = dd_tag.find_next_sibling('dd')
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
#verifica de há outras tags além de dt, dd, e títulos (usado para o caso de um capítulo de verbete contiver mais conteúdos)
|
||||||
|
tags_procuradas = ['p', 'li', 'tr', 'blockquote', 'code', 'pre']
|
||||||
|
|
||||||
|
mais_conteudo_alem_verbetes = False
|
||||||
|
|
||||||
|
if é_um_capitulo_verbete and é_dicionário:
|
||||||
|
|
||||||
|
for tag in tags_procuradas:
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifique se a tag está presente em 'main_tag'
|
||||||
|
if main_tag.find(tag):
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifique se a tag não tem 'nav' como pai
|
||||||
|
if not main_tag.find(tag).find_parent("nav"):
|
||||||
|
|
||||||
|
mais_conteudo_alem_verbetes = True
|
||||||
|
|
||||||
|
break # Se ambas as condições forem atendidas, definimos como True e saímos do loop
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifica se nao é um capítulo sem numero e se nao for um capítulo de verbete ou se é um capitulo de verbete e se existe outro conteudo alem das definicoes dos verbetes
|
||||||
|
if (not é_um_capitulo_numerado and not é_um_capitulo_verbete) or (é_dicionário and not é_um_capitulo_numerado and é_um_capitulo_verbete and mais_conteudo_alem_verbetes):
|
||||||
|
|
||||||
|
letras_index_digito_1 += 1
|
||||||
|
|
||||||
|
cap = escolher_letra_para_capitulo(letras_index_digito_1)
|
||||||
|
|
||||||
|
ref_cap[cap] = capitulos_arquivo_html[index]
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Iterar sobre todas as tags dentro da tag 'main'
|
||||||
|
for tag in main_tag.find_all(True):
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifique se a classe 'unidade' está presente nos atributos da tag
|
||||||
|
if "unidade" in tag.get("class", []):
|
||||||
|
|
||||||
|
# Incrementa o número da referência
|
||||||
|
ref_num += 1
|
||||||
|
|
||||||
|
# Coloca a referência na tag
|
||||||
|
colocar_referencia(cap, tag, ref_num)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Pula para a próxima tag
|
||||||
|
continue
|
||||||
|
|
||||||
|
parent_tag = tag.parent
|
||||||
|
|
||||||
|
# Não é filho direto de 'td' ou 'li'
|
||||||
|
if parent_tag.name not in ["td", "li", "p"]:
|
||||||
|
|
||||||
|
# Verifique se a tag é filha de uma tag chamada 'header' usando find_parents(). Em caso positivo, pula
|
||||||
|
is_descendant_of_header = tag.find_parents("header")
|
||||||
|
|
||||||
|
if is_descendant_of_header:
|
||||||
|
continue
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Se é um parágrafo
|
||||||
|
if tag.name == "p" or tag.name == "tr" or tag.name == "li" or tag.name == "code" or tag.name == "blockquote" or (tag.name == "dt" and not é_um_capitulo_verbete) or (tag.name == "dd" and not é_um_capitulo_verbete) or ("quarto-video" in tag.get("class", []) and tag.name == "div") or ("callout" in tag.get("class", []) and tag.name == "div") or ("csl-entry" in tag.get("class", []) and tag.name == "div"):
|
||||||
|
|
||||||
|
# Incrementa o número da referência
|
||||||
|
ref_num += 1
|
||||||
|
|
||||||
|
# Coloca a referência na tag
|
||||||
|
colocar_referencia(cap, tag, ref_num)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Pula para a próxima tag
|
||||||
|
continue
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Se for criado pelo usuário um id para euqacoes, aqui coloco a classe unidade_silenciosa para poder ser referenciado quando o usuário solicitar pegar referencia, mas esse tipo de referencia nao deve aparecer na paginacao do capítulo, lá no rodapé
|
||||||
|
if "math" in tag.get("class", []) and tag.name == "span":
|
||||||
|
|
||||||
|
if tag.parent and tag.parent.name == "span":
|
||||||
|
|
||||||
|
if tag.parent.get("id"):
|
||||||
|
|
||||||
|
tag.parent["class"] = tag.parent.get("class", []) + ["unidade_silenciosa"]
|
||||||
|
|
||||||
|
tag.parent["title"] = tag.parent["id"]
|
||||||
|
|
||||||
|
continue
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Se tiver as classes de teoremas de matemática, colocar unidade_silenciosa
|
||||||
|
if any(classe in tag.get("class", []) for classe in {"theorema", "lemma", "corollary", "proposition", "conjecture", "definition", "example", "exercise"}) and tag.name == "div":
|
||||||
|
|
||||||
|
if tag.get("id"):
|
||||||
|
|
||||||
|
tag["class"] = tag.parent.get("class", []) + ["unidade_silenciosa"]
|
||||||
|
|
||||||
|
tag["title"] = tag.parent["id"]
|
||||||
|
|
||||||
|
continue
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
# Coloca o conteudo dentro de uma div com id chamado de papel, substituindo o conteudo original da tag main pela div papel
|
||||||
|
|
||||||
|
# Crie uma div com id "papel"
|
||||||
|
div_papel = soup.new_tag('div', id='papel')
|
||||||
|
|
||||||
|
# Copie a tag main
|
||||||
|
main_content_copy = copy.copy(main_tag.contents)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Limpe o conteúdo da tag <main>
|
||||||
|
main_tag.clear()
|
||||||
|
|
||||||
|
# Adicione a cópia do conteúdo à div "papel"
|
||||||
|
for item_copy in main_content_copy:
|
||||||
|
div_papel.append(item_copy)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Acrescentar a div_papel na tag main
|
||||||
|
main_tag.append(div_papel)
|
||||||
|
|
||||||
|
# Salva o arquivo HTML modificado
|
||||||
|
with open(arquivo_html, "w", encoding="utf-8") as f:
|
||||||
|
|
||||||
|
f.write(str(soup))
|
||||||
|
|
||||||
|
# Gravar os marcadores de referencia do livro em um arquivo JSON. ele esta na variavel ref_cap e essa informacao será útil para o leitor do livro poder entrar na busca digitar a referenci e obter o conteudo.
|
||||||
|
nome_arquivo = "ref_capitulos.json"
|
||||||
|
|
||||||
|
caminho_arquivo = os.path.join(pasta_livro_renderizado, nome_arquivo)
|
||||||
|
|
||||||
|
with open(caminho_arquivo, "w", encoding="utf-8") as arquivo_json:
|
||||||
|
|
||||||
|
json.dump(ref_cap, arquivo_json, ensure_ascii=False, indent=4)
|
744
_extensions/editoramoan/moan-livro/universidade-estadual-de-alagoas-abnt.csl
Executable file
@ -0,0 +1,744 @@
|
|||||||
|
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
|
||||||
|
<style xmlns="http://purl.org/net/xbiblio/csl" version="1.0" class="in-text" initialize="false" demote-non-dropping-particle="never" default-locale="pt-BR">
|
||||||
|
<info>
|
||||||
|
<!-- ESTE ESTILO FOI CONSTRUÍDO A PARTIR DO MODELO DA ABNT (com diversos ajustes, mas os créditos permanecem aos autores originais) -->
|
||||||
|
<title>Universidade Estadual de Alagoas - UNEAL [ABNT] (Portuguese - Brazil)</title>
|
||||||
|
<title-short>UNEAL-ABNT</title-short>
|
||||||
|
<id>http://www.zotero.org/styles/universidade-estadual-de-alagoas-abnt</id>
|
||||||
|
<link href="http://www.zotero.org/styles/universidade-estadual-de-alagoas-abnt" rel="self"/>
|
||||||
|
<link href="http://www.zotero.org/styles/associacao-brasileira-de-normas-tecnicas" rel="template"/>
|
||||||
|
<link href="https://www.abntcatalogo.com.br/norma.aspx?ID=408006" rel="documentation"/>
|
||||||
|
<author>
|
||||||
|
<name>Wellyngton Chaves Monteiro da Silva</name>
|
||||||
|
<email>wellyngton@uneal.edu.br</email>
|
||||||
|
<uri>http://www.uneal.edu.br</uri>
|
||||||
|
</author>
|
||||||
|
<category citation-format="author-date"/>
|
||||||
|
<category field="generic-base"/>
|
||||||
|
<summary>De acordo com ABNT-NBR 10520.2002 e ABNT-NBR 6023.2018</summary>
|
||||||
|
<updated>2022-06-26T01:48:46+00:00</updated>
|
||||||
|
<rights license="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/">This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License</rights>
|
||||||
|
</info>
|
||||||
|
<locale xml:lang="pt-BR">
|
||||||
|
<!--
|
||||||
|
UTILITÁRIOS (para serem inseridos no campo EXTRA do Zotero):
|
||||||
|
publisher-place: quando não existir espaço para LUGAR da publicação (ex.: publisher-place: Maceió OU QUANDO NECESSÁRIO, publisher-place: Maceió, AL)
|
||||||
|
-->
|
||||||
|
<terms>
|
||||||
|
<!--Abreviações dos meses do ano -->
|
||||||
|
<term name="month-01" form="short">jan.</term>
|
||||||
|
<term name="month-02" form="short">fev.</term>
|
||||||
|
<term name="month-03" form="short">mar.</term>
|
||||||
|
<term name="month-04" form="short">abr.</term>
|
||||||
|
<term name="month-05" form="short">maio</term>
|
||||||
|
<term name="month-06" form="short">jun.</term>
|
||||||
|
<term name="month-07" form="short">jul.</term>
|
||||||
|
<term name="month-08" form="short">ago.</term>
|
||||||
|
<term name="month-09" form="short">set.</term>
|
||||||
|
<term name="month-10" form="short">out.</term>
|
||||||
|
<term name="month-11" form="short">nov.</term>
|
||||||
|
<term name="month-12" form="short">dez.</term>
|
||||||
|
<!--Os termos abaixo serao utilizados quando houverem nomes de editores. Apos a citacao dos nomes, eles irao aparecer entre parenteses.-->
|
||||||
|
<term name="and">e</term>
|
||||||
|
<term name="editor" form="short">
|
||||||
|
<single>ed</single>
|
||||||
|
<multiple>eds</multiple>
|
||||||
|
</term>
|
||||||
|
<term name="editor" form="short">
|
||||||
|
<single>org</single>
|
||||||
|
<multiple>org</multiple>
|
||||||
|
</term>
|
||||||
|
<term name="container-author" form="short">
|
||||||
|
<single>ed</single>
|
||||||
|
<multiple>eds</multiple>
|
||||||
|
</term>
|
||||||
|
<term name="collection-editor" form="short">
|
||||||
|
<single>org</single>
|
||||||
|
<multiple>org</multiple>
|
||||||
|
</term>
|
||||||
|
</terms>
|
||||||
|
</locale>
|
||||||
|
<!--A macro 'container-contributor' mostra os nomes dos editores, SOBRENOME, INICIAIS PRENOMES, sendo as inicias separadas por ponto -->
|
||||||
|
<macro name="container-contributors">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if type="chapter">
|
||||||
|
<names variable="container-author" delimiter=", ">
|
||||||
|
<name name-as-sort-order="all" sort-separator=", " initialize-with=". " delimiter="; " delimiter-precedes-last="always">
|
||||||
|
<name-part name="family" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
<name-part name="given" text-case="capitalize-first"/>
|
||||||
|
</name>
|
||||||
|
<label form="short" prefix=" (" suffix=".)"/>
|
||||||
|
<substitute>
|
||||||
|
<names variable="editor"/>
|
||||||
|
<names variable="collection-editor"/>
|
||||||
|
</substitute>
|
||||||
|
</names>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'secondary-contributors' mostra os nomes dos organizadores, SOBRENOME, INICIAIS PRENOMES, sendo as inicias separadas por ponto -->
|
||||||
|
<macro name="secondary-contributors">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if type="chapter" match="none">
|
||||||
|
<names variable="editor" delimiter="; " prefix=" (" suffix=")">
|
||||||
|
<name initialize-with=". " delimiter=", "/>
|
||||||
|
<label form="short" prefix=", " text-case="capitalize-first" suffix="."/>
|
||||||
|
</names>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'translator' mostra os nomes dos tradutores, conforme a NBR 6023, de 2018 -->
|
||||||
|
<macro name="translator">
|
||||||
|
<text value="Tradução "/>
|
||||||
|
<names variable="translator" delimiter=", ">
|
||||||
|
<name delimiter=", " sort-separator=" " delimiter-precedes-last="always">
|
||||||
|
<name-part name="given"/>
|
||||||
|
<name-part name="family" text-case="capitalize-first"/>
|
||||||
|
</name>
|
||||||
|
<et-al font-style="normal"/>
|
||||||
|
</names>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'author' mostra os nomes dos autores na bibliografia, SOBRENOME, INICIAIS PRENOMES, sendo as iniciais
|
||||||
|
separadas por ponto. Quando houver mais de três autores, somente o primeiro será exibido e no lugar dos outros
|
||||||
|
aparecera a expessão 'et al.'. Na regra da ABNT essa expressão deve aparecer em fonte normal -->
|
||||||
|
<macro name="author">
|
||||||
|
<names variable="author">
|
||||||
|
<name name-as-sort-order="all" sort-separator=", " initialize-with=". " delimiter="; " delimiter-precedes-last="always">
|
||||||
|
<name-part name="family" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
<name-part name="given" text-case="capitalize-first"/>
|
||||||
|
</name>
|
||||||
|
<label form="short" prefix=" (" suffix=".)" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
<substitute>
|
||||||
|
<names variable="editor"/>
|
||||||
|
<text macro="title"/>
|
||||||
|
</substitute>
|
||||||
|
</names>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'author-short' mostra os nomes dos autores na citação (no meio do texto). Nela aparecera apenas o último nome
|
||||||
|
do autor. Na regra da ABNT o sobrenome deve aparecer com todas as letras em caixa alta -->
|
||||||
|
<macro name="author-short">
|
||||||
|
<names variable="author">
|
||||||
|
<name form="short" name-as-sort-order="all" sort-separator=", " initialize-with=". " delimiter="; " delimiter-precedes-last="never">
|
||||||
|
<name-part name="family" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
<name-part name="given" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
</name>
|
||||||
|
<substitute>
|
||||||
|
<names variable="editor"/>
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if type="book">
|
||||||
|
<text variable="title" form="short"/>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<text variable="title" form="short" text-case="uppercase" quotes="false"/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</substitute>
|
||||||
|
</names>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<macro name="director">
|
||||||
|
<names variable="author">
|
||||||
|
<name sort-separator=", " initialize-with=". " delimiter="; " delimiter-precedes-last="always">
|
||||||
|
<name-part name="given" text-case="capitalize-first"/>
|
||||||
|
<name-part name="family" text-case="capitalize-first"/>
|
||||||
|
</name>
|
||||||
|
</names>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'access' é utilizada em arquivos de páginas da web. Ela é responsável por exibir a URL do site pesquisado e a data do acesso, além do DOI -->
|
||||||
|
<macro name="access">
|
||||||
|
<text variable="ISSN" prefix=" ISSN: " suffix="."/>
|
||||||
|
<text variable="ISBN" prefix=" ISBN: " suffix="."/>
|
||||||
|
<text variable="DOI" prefix=" DOI: " suffix="."/>
|
||||||
|
<!-- <text variable="URL" prefix=" Disponível em: <" suffix=">."/> RETIREI AS ENTRADAS DAS URLs, CONFORME ABNT -->
|
||||||
|
<text variable="URL" prefix=" Disponível em: " suffix="."/>
|
||||||
|
<date variable="accessed" prefix=". Acesso em: " suffix=".">
|
||||||
|
<date-part name="day" suffix=" "/>
|
||||||
|
<date-part name="month" form="short" suffix=". " text-case="lowercase"/>
|
||||||
|
<date-part name="year"/>
|
||||||
|
</date>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'title' mostra o título principal do arquivo. Em todos os tipos ele aparecerá em negrito logo após os nomes dos autores,
|
||||||
|
exceto em arquivos do tipo 'artigo de jornal, artigo de revista, artigo de periódico', nesses arquivos eles irão aparecer em fonte normal -->
|
||||||
|
<macro name="title">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if type="chapter article-newspaper legislation article-magazine article-journal bill entry-encyclopedia paper-conference" match="any">
|
||||||
|
<text variable="title"/>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else-if type="book thesis patent report" match="any">
|
||||||
|
<text variable="title" font-weight="bold"/>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else-if type="dataset" match="any">
|
||||||
|
<text variable="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else-if type="broadcast motion_picture" match="any">
|
||||||
|
<text variable="title" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<text variable="title" font-weight="bold"/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
<text value=""/>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!-- Titulo dos Anais-->
|
||||||
|
<macro name="container-title">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if type="paper-conference" match="any">
|
||||||
|
<text variable="container-title" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
<text variable="number" prefix=", " suffix=", "/>
|
||||||
|
<text macro="issued-year" prefix=" " suffix=", "/>
|
||||||
|
<text variable="publisher-place" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text value="Anais" font-weight="bold"/>
|
||||||
|
<text value=" [...]. "/>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<text variable="container-title" font-weight="bold"/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'publisher' mostra o nome da editora responsável pela publicação-->
|
||||||
|
<macro name="publisher">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if match="any" variable="publisher-place publisher">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if variable="publisher-place">
|
||||||
|
<text variable="publisher-place"/>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else-if type="entry-encyclopedia thesis" match="any"/>
|
||||||
|
<else-if type="paper-conference" match="any">
|
||||||
|
<text variable="publisher-place" suffix=". "/>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<text value="[s.l.] "/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if variable="publisher">
|
||||||
|
<text variable="publisher" prefix=": " suffix=","/>
|
||||||
|
<text macro="issued"/>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<text value="[s.l.: s.n.]"/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'event' sera utilizada em arquivos do tipo Evento/Conferencia. Ela e responsavel por mostrar o nome da conferencia, que tera formatacao
|
||||||
|
em caixa alta. Utiliza-se antes do nome da conferencia a expressao "In". Segundo a regra da ABNT ela deve ser em fonte normal-->
|
||||||
|
<macro name="event">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if variable="event">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if variable="genre" match="none">
|
||||||
|
<text term="in" font-style="italic" text-case="capitalize-first" suffix=": "/>
|
||||||
|
<text variable="event" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<group delimiter=" ">
|
||||||
|
<text variable="genre" text-case="capitalize-first"/>
|
||||||
|
<text term="presented at"/>
|
||||||
|
<text variable="event"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else-if type="paper-conference" match="any"/>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'issued' e utilizada quando devemos mostrar a data completa exemplo: 03 mar. 2011.-->
|
||||||
|
<macro name="issued">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if variable="issued" match="any">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<date variable="issued">
|
||||||
|
<date-part name="year" prefix=" " suffix=""/>
|
||||||
|
<!-- RETIREI O PONTO DO suffix PARA FICAR 2017a, 2017b, COM PONTO FICA 2017. a., 2017. b. -->
|
||||||
|
</date>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else-if type="patent" match="any">
|
||||||
|
<date form="numeric" variable="issued" suffix="."/>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<text value="[s.d.]"/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'issued-year' e utilizada quando desejamos que apareca apenas o ano-->
|
||||||
|
<macro name="issued-year">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if variable="issued" match="any">
|
||||||
|
<date variable="issued">
|
||||||
|
<date-part name="year"/>
|
||||||
|
</date>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else-if type="paper-conference" match="all">
|
||||||
|
<date date-parts="year" form="numeric" variable="issued">
|
||||||
|
<date-part name="year"/>
|
||||||
|
</date>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<text value="[s.d.]"/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<macro name="issued-legislation">
|
||||||
|
<date variable="issued">
|
||||||
|
<date-part name="day" suffix=" "/>
|
||||||
|
<date-part name="month" form="short" suffix=". " text-case="lowercase"/>
|
||||||
|
<date-part name="year"/>
|
||||||
|
</date>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'edition' e responsavel por mostrar o numero da edicao.-->
|
||||||
|
<macro name="edition">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<!--Se for capitulo de livro aparecera somente o numero-->
|
||||||
|
<if type="book chapter" match="any">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if is-numeric="edition">
|
||||||
|
<group delimiter=" ">
|
||||||
|
<number variable="edition" form="numeric" suffix="."/>
|
||||||
|
<text term="edition" form="short" suffix="."/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<!--Se for outro tipo de documento aparecera o numero e depois a descricao "ed."-->
|
||||||
|
<text variable="edition" suffix=" ed."/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--A macro 'locators' tem como funcao mostrar os dados complementares do arquivo (paginas, secao, volume, etc)-->
|
||||||
|
<macro name="locators">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<!--Se for projeto de lei mostrara o dia, mes "forma curta", ano, secao "Sec." e pagina "p."-->
|
||||||
|
<if type="bill">
|
||||||
|
<group prefix=". " delimiter=", ">
|
||||||
|
<date variable="issued">
|
||||||
|
<date-part name="day"/>
|
||||||
|
<date-part prefix=" " name="month" form="short"/>
|
||||||
|
<date-part prefix=" " name="year"/>
|
||||||
|
</date>
|
||||||
|
<text macro="section"/>
|
||||||
|
<text variable="page" prefix="p. " suffix="."/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<!--Se for artigos de jornal, revista, etc. Aparecera o volume "v.", edicao "n." e a pagina do artigo "p."-->
|
||||||
|
<else-if match="any" type="article-journal article-magazine article-newspaper">
|
||||||
|
<group delimiter=", ">
|
||||||
|
<group delimiter=", ">
|
||||||
|
<text variable="volume" prefix="v. "/>
|
||||||
|
<text variable="issue" prefix="n. "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
<text variable="collection-title"/>
|
||||||
|
<text variable="page" prefix="p. "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!-- Capítulo de livro -->
|
||||||
|
<!--Se for capitulo de livro aparecera o volume "v." e a pagina "p."-->
|
||||||
|
<else-if match="any" type="book chapter">
|
||||||
|
<group delimiter=", ">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<text variable="volume" prefix="v. " suffix=". "/>
|
||||||
|
<text variable="page" prefix="p. "/>
|
||||||
|
<!--Inseri este campo 'extra' caso queira colocar alguma observacao, como 'nome da coleção', 'nome da série' etc. -->
|
||||||
|
<!-- <text variable="note" prefix=". " suffix=""/> -->
|
||||||
|
<text macro="collection-title" prefix=". (" suffix=")."/>
|
||||||
|
<!-- AQUI INSERE A COLEÇÃO OU SÉRIE DA OBRA -->
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<macro name="collection-title">
|
||||||
|
<text variable="collection-title"/>
|
||||||
|
<text variable="collection-number" prefix=" "/>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<macro name="genre">
|
||||||
|
<text variable="genre"/>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<macro name="section">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if match="any" variable="section issue">
|
||||||
|
<text variable="section"/>
|
||||||
|
<text variable="issue"/>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<macro name="citation-locator">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<label variable="locator" form="short"/>
|
||||||
|
<text variable="locator" prefix=" "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<macro name="place">
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<if variable="publisher-place" match="any">
|
||||||
|
<text variable="publisher-place" suffix=", "/>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<else-if type="paper-conference" variable="publisher-place">
|
||||||
|
<text variable="publisher-place" suffix=". "/>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<text value="[S. l.]" font-style="italic" suffix=", "/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<macro name="archive">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<text variable="archive" prefix=" "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</macro>
|
||||||
|
<!--Citacao-->
|
||||||
|
<!--et al. aparece a partir de 04 autores-->
|
||||||
|
<citation et-al-min="4" et-al-use-first="1" collapse="year" disambiguate-add-year-suffix="true">
|
||||||
|
<sort>
|
||||||
|
<!--Puxa o autor primeiro-->
|
||||||
|
<key macro="author"/>
|
||||||
|
<!--Depois o ano-->
|
||||||
|
<key variable="issued"/>
|
||||||
|
</sort>
|
||||||
|
<layout prefix="(" suffix=")" delimiter="; ">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<text suffix=", " macro="author-short"/>
|
||||||
|
<text macro="issued-year"/>
|
||||||
|
<text prefix=", " macro="citation-locator"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</layout>
|
||||||
|
</citation>
|
||||||
|
<bibliography hanging-indent="false" et-al-min="10" et-al-use-first="1" entry-spacing="1">
|
||||||
|
<sort>
|
||||||
|
<key macro="author"/>
|
||||||
|
<key variable="issued"/>
|
||||||
|
</sort>
|
||||||
|
<layout>
|
||||||
|
<choose>
|
||||||
|
<!--Projeto de lei-->
|
||||||
|
<if type="bill">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Numero da lei-->
|
||||||
|
<text variable="number" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Historico em negrito-->
|
||||||
|
<text variable="references" font-weight="bold" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!-- ESTE PONTO VEM ANTES DO 'EXTRA' COMO LOCAL NAS LEIS -->
|
||||||
|
<!--Campo 'extra' caso queira colocar alguma observacao-->
|
||||||
|
<text variable="note"/>
|
||||||
|
<!--Dados complementares "secao, pagina"-->
|
||||||
|
<text macro="locators" suffix=". "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</if>
|
||||||
|
<!--Mapa-->
|
||||||
|
<else-if type="map">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=", "/>
|
||||||
|
<!--data-->
|
||||||
|
<text macro="issued" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Campo 'extra' caso queira colocar alguma observacao-->
|
||||||
|
<text variable="note" suffix=". "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Livro-->
|
||||||
|
<else-if type="book">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Traducao INSERI DA ABNT (ver como funciona)-->
|
||||||
|
<text macro="translator" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Edicao-->
|
||||||
|
<text macro="edition" suffix="., "/>
|
||||||
|
<!-- ADICIONEI A VÍRGULA PARA SEPARAR A EDIÇÃO DO LOCAL DE PUBLICAÇÃO -->
|
||||||
|
<!--Local, data, etc-->
|
||||||
|
<text macro="publisher" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text variable="number-of-pages" suffix=" p. "/>
|
||||||
|
<!-- ADICIONA A QUANTIDADE DE PÁGINAS NA OBRA -->
|
||||||
|
<!-- Inseri este campo 'extra' caso queira colocar alguma observacao -->
|
||||||
|
<text variable="note" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="collection-title" prefix="(" suffix=")."/>
|
||||||
|
<!-- AQUI INSERE A COLEÇÃO OU SÉRIE DA OBRA -->
|
||||||
|
<!--Dados complementares "pagina, volume"-->
|
||||||
|
<!--<text macro="locators"/>-->
|
||||||
|
<!-- REMOVIDO PARA EVITAR DUPLICIDADE DE INFORMAÇÃO SOBRE A SÉRIE OU COLEÇÃO DA OBRA -->
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Conferencia-->
|
||||||
|
<else-if type="chapter">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--INSERI DA ABNT (ver como funciona) -->
|
||||||
|
<text macro="secondary-contributors" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--In:-->
|
||||||
|
<text term="in" font-style="italic" text-case="capitalize-first" suffix=": "/>
|
||||||
|
<!--Nomes de editores-->
|
||||||
|
<text macro="container-contributors" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo da conferencia-->
|
||||||
|
<text macro="container-title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Traducao INSERI DA ABNT (ver como funciona) -->
|
||||||
|
<text macro="translator" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!-- <text variable="collection-title" suffix=" "/> AQUI INSERIA A SÉRIE OU COLEÇÃO DENTRO DO TEXTO -->
|
||||||
|
<!--Edicao-->
|
||||||
|
<text macro="edition" suffix="., "/>
|
||||||
|
<!-- A VÍRGULA QUE SEPARA A EDIÇÃO DO LOCAL DA OBRA -->
|
||||||
|
<!--Local, data, etc-->
|
||||||
|
<text macro="publisher" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Dados complementares "pagina, volume"-->
|
||||||
|
<text macro="locators" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Artigo de revista, jornal, etc-->
|
||||||
|
<else-if type="article-newspaper article-magazine article-journal" match="any">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo do artigo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo da publicacao-->
|
||||||
|
<text macro="container-title" suffix=", "/>
|
||||||
|
<!--Titulo da serie-->
|
||||||
|
<text macro="collection-title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="place"/>
|
||||||
|
<!--Edicao-->
|
||||||
|
<text macro="edition" suffix=", "/>
|
||||||
|
<!--Dados complementares "pagina, volume"-->
|
||||||
|
<text macro="locators" suffix=", "/>
|
||||||
|
<!--Data-->
|
||||||
|
<text macro="issued" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Tese-->
|
||||||
|
<else-if type="thesis">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="issued-year" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text variable="number-of-pages" suffix=" f. "/>
|
||||||
|
<!-- INSERINDO FOLHAS DE DISSERTAÇÕES E TESES -->
|
||||||
|
<!--Tipo-->
|
||||||
|
<text macro="genre" suffix=" - "/>
|
||||||
|
<!--Local, data, etc-->
|
||||||
|
<text variable="publisher" suffix=", "/>
|
||||||
|
<text macro="place"/>
|
||||||
|
<text macro="issued" suffix="."/>
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!-- Nao ha norma ABNT para manuscritos -->
|
||||||
|
<else-if type="manuscript">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Edicao-->
|
||||||
|
<text macro="edition" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="place"/>
|
||||||
|
<!-- RETIREI O suffix=", " pois não aparece na publicação -->
|
||||||
|
<!--Data-->
|
||||||
|
<text macro="issued" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--URL, data do acesso-->
|
||||||
|
<text macro="access" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Arquive-->
|
||||||
|
<text macro="archive" suffix=". "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Pagina da WEB-->
|
||||||
|
<else-if type="webpage">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="genre" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="issued-year" suffix="."/>
|
||||||
|
<!--URL, data do acesso-->
|
||||||
|
<text macro="access" suffix=". "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Relatorio-->
|
||||||
|
<else-if type="report">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title"/>
|
||||||
|
<!--Nomes de editores-->
|
||||||
|
<text macro="container-contributors"/>
|
||||||
|
<text macro="secondary-contributors"/>
|
||||||
|
<!--Titulo da publicacao-->
|
||||||
|
<text macro="container-title"/>
|
||||||
|
<text variable="collection-title" prefix=": "/>
|
||||||
|
<!--Dados complementares "pagina, volume"-->
|
||||||
|
<text macro="locators"/>
|
||||||
|
<!--Nome do evento, conferencia-->
|
||||||
|
<text macro="event"/>
|
||||||
|
<!--Local, data, etc-->
|
||||||
|
<text macro="publisher" prefix=". " suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--URL, data do acesso-->
|
||||||
|
<text macro="access" suffix="."/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Texto para Discussao (Verbete de Dicionario)-->
|
||||||
|
<else-if type="entry-dictionary">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title"/>
|
||||||
|
<!--Nomes de editores-->
|
||||||
|
<text macro="container-contributors"/>
|
||||||
|
<text macro="secondary-contributors"/>
|
||||||
|
<!--Titulo da publicacao-->
|
||||||
|
<text macro="container-title"/>
|
||||||
|
<text variable="collection-title" prefix=": " suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Dados complementares "pagina, volume"-->
|
||||||
|
<text macro="locators"/>
|
||||||
|
<!--Nome do evento, conferencia-->
|
||||||
|
<text macro="event"/>
|
||||||
|
<!--Local, data, etc-->
|
||||||
|
<text macro="publisher" prefix=". " suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="collection-title" prefix="(Texto para discussao, n. " suffix=")."/>
|
||||||
|
<!--URL, data do acesso-->
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Nota Tecnica (Verbete de Enciclopedia)-->
|
||||||
|
<else-if type="entry-encyclopedia">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text term="in" font-style="italic" text-case="capitalize-first" suffix=": "/>
|
||||||
|
<text macro="container-title" suffix="."/>
|
||||||
|
<!--Local-->
|
||||||
|
<text variable="publisher-place" prefix=". " suffix=": "/>
|
||||||
|
<!--Editor-->
|
||||||
|
<text variable="publisher"/>
|
||||||
|
<!--Data-->
|
||||||
|
<text macro="issued" prefix="," suffix=". "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<!--Publicacao em conferencia-->
|
||||||
|
<else-if type="paper-conference">
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title" suffix="."/>
|
||||||
|
<text term="in" font-style="italic" text-case="capitalize-first" prefix=" " suffix=": "/>
|
||||||
|
<!--Nomes de editores -->
|
||||||
|
<text macro="container-contributors" text-case="uppercase"/>
|
||||||
|
<text macro="secondary-contributors"/>
|
||||||
|
<!--Titulo da publicacao-->
|
||||||
|
<text macro="container-title"/>
|
||||||
|
<!--Dados complementares "pagina, volume"-->
|
||||||
|
<text macro="locators"/>
|
||||||
|
<group delimiter=". " prefix=". " suffix=". ">
|
||||||
|
<!--Nome do evento, conferencia-->
|
||||||
|
<text macro="event"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
<text macro="publisher"/>
|
||||||
|
<text variable="page" prefix=" p. " suffix="."/>
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else-if type="legislation legal_case" match="any">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<!--Autor-->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo-->
|
||||||
|
<text macro="title"/>
|
||||||
|
<text variable="abstract" prefix=". " suffix=". "/>
|
||||||
|
<!--Titulo da publicacao-->
|
||||||
|
<text macro="container-title" suffix=", "/>
|
||||||
|
<text variable="publisher-place" suffix=", "/>
|
||||||
|
<text macro="issued-legislation" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="section" prefix="Seção " suffix=", "/>
|
||||||
|
<text variable="page" prefix="p. " suffix="."/>
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else-if type="patent" match="any">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="title" prefix=" "/>
|
||||||
|
<text variable="number" prefix=", " suffix=", "/>
|
||||||
|
<text macro="issued" suffix=". "/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else-if type="interview song speech" match="any">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="publisher"/>
|
||||||
|
<text variable="medium"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else-if type="broadcast motion_picture" match="any">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<text macro="title"/>
|
||||||
|
<text value="Direção" text-case="capitalize-first" prefix=". " suffix=": "/>
|
||||||
|
<text macro="director" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="publisher"/>
|
||||||
|
<text variable="medium"/>
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else-if type="dataset" match="any">
|
||||||
|
<group>
|
||||||
|
<text macro="author"/>
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text variable="version" prefix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="publisher"/>
|
||||||
|
<text variable="medium"/>
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
</else-if>
|
||||||
|
<else>
|
||||||
|
<!-- Inserindo referências de Documentos -->
|
||||||
|
<text macro="author" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="title" suffix=". "/>
|
||||||
|
<text macro="container-contributors"/>
|
||||||
|
<text macro="secondary-contributors"/>
|
||||||
|
<text macro="container-title"/>
|
||||||
|
<text variable="collection-title" prefix=": " suffix="."/>
|
||||||
|
<text macro="locators"/>
|
||||||
|
<group delimiter=". " prefix=". " suffix=". ">
|
||||||
|
<!--Nome do evento, conferencia-->
|
||||||
|
<text macro="event"/>
|
||||||
|
</group>
|
||||||
|
<!--Local-->
|
||||||
|
<text variable="publisher-place" suffix=" "/>
|
||||||
|
<!--Editor-->
|
||||||
|
<text variable="publisher" suffix=", "/>
|
||||||
|
<!-- Neste campo 'extra' podemos inserir o local da publicação do documento -->
|
||||||
|
<text variable="note" suffix=""/>
|
||||||
|
<!--Data-->
|
||||||
|
<text macro="issued" suffix=". "/>
|
||||||
|
<!-- REMOVI O prefix=", " DO ORIGINAL -->
|
||||||
|
<text variable="number-of-pages" suffix=" p. "/>
|
||||||
|
<!-- INSERINDO PÁGINAS DO DOCUMENTO -->
|
||||||
|
<text macro="section" prefix="(" suffix=") "/>
|
||||||
|
<!-- INSERINDO INFORMAÇÕES ADICIONAIS SOBRE O DOCUMENTO, ENTRE PARÊNTESES -->
|
||||||
|
<!--URL, data do acesso-->
|
||||||
|
<text macro="access"/>
|
||||||
|
<text variable="medium"/>
|
||||||
|
</else>
|
||||||
|
</choose>
|
||||||
|
</layout>
|
||||||
|
</bibliography>
|
||||||
|
</style>
|
293
_quarto.yml
Executable file
@ -0,0 +1,293 @@
|
|||||||
|
project:
|
||||||
|
type: book
|
||||||
|
output-dir: propostas-didaticas-ensino-matematica
|
||||||
|
post-render: _extensions/editoramoan/moan-livro/preparacao-moan.py
|
||||||
|
preview:
|
||||||
|
port: 4000
|
||||||
|
browser: true
|
||||||
|
filters:
|
||||||
|
- lightbox
|
||||||
|
lightbox: auto
|
||||||
|
include-after-body:
|
||||||
|
text: '<script src="https://leitorweb.livro.online/leitor-web.min.js"></script>
|
||||||
|
|
||||||
|
<link rel="stylesheet" href="https://leitorweb.livro.online/css/configuracoesleitor.min.css"
|
||||||
|
type="text/css">
|
||||||
|
|
||||||
|
<script src="js/ajuste-legenda-figura.js"></script>
|
||||||
|
|
||||||
|
'
|
||||||
|
lang: pt-BR
|
||||||
|
language:
|
||||||
|
toc-title-document: Neste capítulo
|
||||||
|
title-block-author-single: Organizador
|
||||||
|
title-block-author-plural: Organizadores
|
||||||
|
number-sections: true
|
||||||
|
crossref:
|
||||||
|
chapters: true
|
||||||
|
controle-moan:
|
||||||
|
dicionario: false
|
||||||
|
moan-dados:
|
||||||
|
ark: 68745/eM96D
|
||||||
|
título: Propostas didáticas para o ensino de Matemática
|
||||||
|
subtítulo: contribuições no âmbito do Pibid
|
||||||
|
formato: Livro Digital (online)
|
||||||
|
descrição: Descubra novas possibilidades no ensino de Matemática! Este livro apresenta
|
||||||
|
propostas didáticas que desafiam o paradigma tradicional e abrem espaço para a
|
||||||
|
criatividade e a dinamicidade em sala de aula. Sabemos que romper com o modelo
|
||||||
|
convencional de ensino pode ser intimidador para muitos professores. Dessa forma,
|
||||||
|
oferecemos uma alternativa valiosa ao ensino tradicional. Apresentamos propostas
|
||||||
|
dinâmicas e muitas delas com o uso de jogos — tanto os analógicos quanto os digitais
|
||||||
|
online, acessíveis por QR Code na versão impressa — como ferramentas pedagógicas.
|
||||||
|
Essas atividades lúdicas promovem o engajamento, a interação e a compreensão dos
|
||||||
|
conceitos matemáticos de forma envolvente e prazerosa. As propostas didáticas,
|
||||||
|
neste livro, foram desenvolvidas no Programa Institucional de Bolsas de Iniciação
|
||||||
|
à Docência (Pibid) por professores e acadêmicos dos cursos de Licenciatura em
|
||||||
|
Matemática da Unioeste, tanto do campus de Cascavel quanto do de Foz do Iguaçu,
|
||||||
|
Paraná. Explore novas possibilidade e renove a sua prática docente!
|
||||||
|
organizador: Arleni Elise Sella Langer, Adriana Schawabe Reis Lepreda, Dulcyene
|
||||||
|
Maria Ribeiro, Fabiana Magda Garcia Papani, Renata Camacho Bezerra, Richael Silva
|
||||||
|
Caetano
|
||||||
|
autor: Arleni Elise Sella Langer, Adriana Schawabe Reis Lepreda, Dulcyene Maria
|
||||||
|
Ribeiro, Fabiana Magda Garcia Papani, Renata Camacho Bezerra, Richael Silva Caetano,
|
||||||
|
Erika Diana Alves de Oliveira, Ricardo Mondini Ferrazza, Thamara Tobaldini, Luiza
|
||||||
|
Stunder, Eliza Bruna Dalla Corte Andreolla, Fernanda Guerra, Thais de Souza, Bruna
|
||||||
|
Eduarda Unser, Eduardo Rossoni Zeni, Ana Carolina Marques Pauluk, Ashley Esquitine
|
||||||
|
Fernandes Mello, Bruno Eduardo Duarte, Cassio Rafael Santos de Lima, Fabio Goulart
|
||||||
|
de Campos, Gabrielle Thais Werle, Hevila Maria Simonetti, Letícia Santiago Silva
|
||||||
|
e Patricia Alves de Oliveira, Janice Kunz Oenning
|
||||||
|
apoio-financeiro: Coordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior –
|
||||||
|
CAPES
|
||||||
|
realização: 'Programa Institucional de Bolsas de Iniciação à Docência - PIBID/Unioeste.
|
||||||
|
Rua Universitária, 1619 - Jardim Universitário - CEP 85819-100 - Cascavel-PR.
|
||||||
|
E-mail: pibid@unioeste.br'
|
||||||
|
apontamento: https://livro.online/propostas-didaticas-ensino-matematica
|
||||||
|
editora: Editora Moan
|
||||||
|
local: Foz do Iguaçu - PR, Brasil
|
||||||
|
edição: 1
|
||||||
|
editor responsável: Rafael Tavares Juliani
|
||||||
|
diagramador: Rafael Tavares Juliani
|
||||||
|
capista: Rafael Tavares Juliani
|
||||||
|
revisores: Rafael tavares juliani, Jorge Luiz Pereira, os organizadores
|
||||||
|
conselho-editorial: Rafael Tavares Juliani, Jorge Luiz Pereira, Carla Fernanda Sander Juliani
|
||||||
|
prefácio: Cristiane Antonia Hauchild Johann
|
||||||
|
palavras-chave: propostas didáticas, matemática, pibid, unioeste, jogos no ensino,
|
||||||
|
atividades lúdicas
|
||||||
|
área: Matemática – educação – método de ensino
|
||||||
|
cdd: '510.371.33'
|
||||||
|
ano da edição: 2023
|
||||||
|
data de publicação: 22/10/2023
|
||||||
|
idioma: Português do Brasil (pt-br)
|
||||||
|
país: Brasil
|
||||||
|
faixa etária: Acima de 18 anos
|
||||||
|
classificação indicativa: Livre para todos os públicos
|
||||||
|
ícones: Google Material Design
|
||||||
|
imagens-e-quadros: dos autores, onde não especificado
|
||||||
|
outros créditos: 'Na capa foram utilizadas as fontes Stolzl Light/Medium e Josefin
|
||||||
|
Sans Light; imagem (com alterações): Geometria, from The Seven Liberal Arts de
|
||||||
|
Johan Sadeler I, Maerten de Vos ca. 1570-1600 - Metropolitan Museum of Art'
|
||||||
|
isbn-versao-impressa: '9786585027052'
|
||||||
|
ark-versao-impressa: '68745/eM96D.77'
|
||||||
|
direitos-autorais: © 2023, Arleni Elise Sella Langer, Adriana Schawabe Reis Lepreda,
|
||||||
|
Dulcyene Maria Ribeiro, Fabiana Magda Garcia Papani, Renata Camacho Bezerra, Richael
|
||||||
|
Silva Caetano e a Editora Moan.
|
||||||
|
licenca: CC BY-NC-SA 4.0 Internacional
|
||||||
|
licenca-link: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pt_BR
|
||||||
|
licenca-img: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/CC_BY-NC-SA.svg
|
||||||
|
book:
|
||||||
|
isbn: 978-65-85027-05-2
|
||||||
|
google-analytics: G-G6VT93GC1X
|
||||||
|
cookie-consent:
|
||||||
|
palette: light
|
||||||
|
policy-url: "https://livro.online/politica-de-cookies-br"
|
||||||
|
language: pt
|
||||||
|
prefs-text: Preferências de cookie
|
||||||
|
search:
|
||||||
|
type: textbox
|
||||||
|
favicon: img/favicon.png
|
||||||
|
open-graph:
|
||||||
|
image: img/og.jpg
|
||||||
|
twitter-card:
|
||||||
|
image: img/og.jpg
|
||||||
|
title: Propostas didáticas para o ensino de Matemática
|
||||||
|
subtitle: contribuições no âmbito do Pibid
|
||||||
|
description: Descubra novas possibilidades no ensino de Matemática! Este livro apresenta
|
||||||
|
propostas didáticas que desafiam o paradigma tradicional e abrem espaço para a
|
||||||
|
criatividade e a dinamicidade em sala de aula. Sabemos que romper com o modelo
|
||||||
|
convencional de ensino pode ser intimidador para muitos professores. Dessa forma,
|
||||||
|
oferecemos uma alternativa valiosa ao ensino tradicional. Apresentamos propostas
|
||||||
|
dinâmicas e muitas delas com o uso de jogos — tanto os analógicos quanto os digitais
|
||||||
|
online, acessíveis por QR Code na versão impressa — como ferramentas pedagógicas.
|
||||||
|
Essas atividades lúdicas promovem o engajamento, a interação e a compreensão dos
|
||||||
|
conceitos matemáticos de forma envolvente e prazerosa. As propostas didáticas,
|
||||||
|
neste livro, foram desenvolvidas no Programa Institucional de Bolsas de Iniciação
|
||||||
|
à Docência (Pibid) por professores e acadêmicos dos cursos de Licenciatura em
|
||||||
|
Matemática da Unioeste, tanto do campus de Cascavel quanto do de Foz do Iguaçu,
|
||||||
|
Paraná. Explore novas possibilidade e renove a sua prática docente!
|
||||||
|
author:
|
||||||
|
- name: Arleni Elise Sella Langer
|
||||||
|
email: arlenisella@hotmail.com
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Cascavel
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Adriana Schawabe Reis Lepreda
|
||||||
|
email: adrilepreda@gmail
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Cascavel
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Dulcyene Maria Ribeiro
|
||||||
|
email: dulcyene.ribeiro@unioeste.br
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Cascavel
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Fabiana Magda Garcia Papani
|
||||||
|
email: fabiana.papani@unioeste.br
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Cascavel
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Renata Camacho Bezerra
|
||||||
|
email: renata.bezerra@unioeste.br
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Foz do Iguaçu
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Richael Silva Caetano
|
||||||
|
email: richael.caetano@unioeste.br
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Foz do Iguaçu
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizador
|
||||||
|
compiler:
|
||||||
|
- name: Arleni Elise Sella Langer
|
||||||
|
email: arlenisella@hotmail.com
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Cascavel
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Adriana Schawabe Reis Lepreda
|
||||||
|
email: adrilepreda@gmail
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Cascavel
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Dulcyene Maria Ribeiro
|
||||||
|
email: dulcyene.ribeiro@unioeste.br
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Cascavel
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Fabiana Magda Garcia Papani
|
||||||
|
email: fabiana.papani@unioeste.br
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Cascavel
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Renata Camacho Bezerra
|
||||||
|
email: renata.bezerra@unioeste.br
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Foz do Iguaçu
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizadora
|
||||||
|
- name: Richael Silva Caetano
|
||||||
|
email: richael.caetano@unioeste.br
|
||||||
|
affiliations:
|
||||||
|
- name: Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
city: Foz do Iguaçu
|
||||||
|
state: PR
|
||||||
|
country: BR
|
||||||
|
role: Organizador
|
||||||
|
date: 10/22/2023
|
||||||
|
editor: Rafael Tavares Juliani
|
||||||
|
publisher: Editora Moan
|
||||||
|
publisher-place: Foz do Iguaçu - PR, Brasil
|
||||||
|
page-navigation: true
|
||||||
|
reader-mode: true
|
||||||
|
sharing:
|
||||||
|
- facebook
|
||||||
|
- linkedin
|
||||||
|
sidebar:
|
||||||
|
title: Propostas didáticas para o ensino de matemática
|
||||||
|
logo: img/capa.png
|
||||||
|
tools:
|
||||||
|
- icon: card-image
|
||||||
|
text: Capa Animada
|
||||||
|
href: img/CapaAnim.gif
|
||||||
|
- icon: bi bi-git
|
||||||
|
text: Alterações e Versões
|
||||||
|
href: https://gitea.livro.online/editoramoan/propostas-didaticas-ensino-matematica/commits/branch/main
|
||||||
|
- icon: envelope-open-heart
|
||||||
|
href: https://livro.online/doacao
|
||||||
|
text: Doar
|
||||||
|
- icon: printer-fill
|
||||||
|
href: index.html#versão-impressa
|
||||||
|
text: Versão Impressa
|
||||||
|
- icon: book-half
|
||||||
|
href: https://livro.online
|
||||||
|
text: Outros Livros
|
||||||
|
navbar:
|
||||||
|
logo: img/capa.png
|
||||||
|
logo-href: img/CapaAnim.gif
|
||||||
|
comments:
|
||||||
|
hypothesis:
|
||||||
|
theme: clean
|
||||||
|
openSidebar: false
|
||||||
|
chapters:
|
||||||
|
- index.qmd
|
||||||
|
- prefacio.qmd
|
||||||
|
- apresentacao.qmd
|
||||||
|
- part: 'Parte 1: propostas didáticas Pibid/Matemática/Cascavel'
|
||||||
|
chapters:
|
||||||
|
- contextualizando-propostas-didaticas-_pibid-matematica-cascavel.qmd
|
||||||
|
- numeros-inteiros.qmd
|
||||||
|
- jogos-no-ensino-de-equacoes.qmd
|
||||||
|
- atividades-ludicas-para-o-ensino-da-linguagem-algebrica.qmd
|
||||||
|
- uso-do-astrolabio-caseiro-no-ensino-da-trigonometria.qmd
|
||||||
|
- part: 'Parte 2: propostas didáticas Pibid/Matemática/Foz do Iguaçu'
|
||||||
|
chapters:
|
||||||
|
- jogos-no-para-o-ensino-de-fracoes-no-9-ano-do-ensino-fundamental.qmd
|
||||||
|
citation: true
|
||||||
|
bibliography: referencias.bib
|
||||||
|
csl: _extensions/editoramoan/moan-livro/zotero.org_styles_universidade-estadual-paulista-faculdade-de-engenharia-de-guaratingueta-abnt.csl
|
||||||
|
google-scholar: true
|
||||||
|
format:
|
||||||
|
moan-livro-html:
|
||||||
|
theme:
|
||||||
|
light:
|
||||||
|
- cosmo
|
||||||
|
- _extensions/editoramoan/moan-livro/custom.scss
|
||||||
|
- css/moan.scss
|
||||||
|
dark:
|
||||||
|
- superhero
|
||||||
|
- _extensions/editoramoan/moan-livro/custom.scss
|
||||||
|
- css/moan.scss
|
||||||
|
number-sections: false
|
||||||
|
number-depth: 1
|
||||||
|
anchor-sections: false
|
||||||
|
format-links: false
|
||||||
|
fig-cap-location: top
|
13647
_quarto_internal_scss_error.scss
Normal file
3
_variables.yml
Executable file
@ -0,0 +1,3 @@
|
|||||||
|
e-mail: "[editora@livro.online](mailto:editora@livro.online)"
|
||||||
|
|
||||||
|
whatsapp: "[+55 (45) 9 3505-0721](https://api.whatsapp.com/send?phone=5545935050721)"
|
68
apresentacao.qmd
Executable file
@ -0,0 +1,68 @@
|
|||||||
|
# Apresentação {.unnumbered}
|
||||||
|
|
||||||
|
O livro, ora apresentado, reúne parte das atividades
|
||||||
|
desenvolvidas^[1](#footnote-2){#footnote-ref-2}^ no Programa
|
||||||
|
Institucional de Bolsas de Iniciação à Docência (Pibid) --- na
|
||||||
|
Universidade Estadual do Oeste do Paraná (Unioeste) --- pelos
|
||||||
|
acadêmicos, professoras supervisoras e professora coordenadora e
|
||||||
|
colaboradores de área dos cursos de Licenciatura em Matemática dos
|
||||||
|
*campi* de Cascavel e Foz do Iguaçu, todos eles atuantes no subprojeto
|
||||||
|
Interdisciplinar Matemática/Química.
|
||||||
|
|
||||||
|
É importante destacar que a atuação desse grupo de integrantes do Pibid
|
||||||
|
ocorreu entre outubro de 2020 a março de 2022. No ano de 2020, a
|
||||||
|
pandemia da COVID-19 afetou, sobremaneira, os países e, no Brasil, a
|
||||||
|
situação não foi diferente. Assim, para a ocorrência das ações propostas
|
||||||
|
no Pibid, diversas adaptações foram necessárias, inclusive pela
|
||||||
|
impossibilidade da ida presencial às escolas da Educação Básica e à
|
||||||
|
própria Unioeste, que manteve as atividades de ensino, de forma remota,
|
||||||
|
síncrona e assíncrona, com a utilização das plataformas digitais de
|
||||||
|
ensino.
|
||||||
|
|
||||||
|
Em ambos os cursos supracitados, semanalmente, foram realizadas
|
||||||
|
reuniões, por meio das plataformas *Google Meet* e *Microsoft Teams*,
|
||||||
|
entre os coordenadores de área do subprojeto, as professoras
|
||||||
|
supervisoras (no caso, duas professores de Matemática) das escolas da
|
||||||
|
Educação Básica e vinte acadêmicos dos cursos de Licenciatura em
|
||||||
|
Matemática: 16 bolsistas e 4 voluntários. Embora parte das ações
|
||||||
|
desenvolvidas no referido subprojeto tenham sido realizadas
|
||||||
|
conjuntamente, as atividades elaboradas e apresentadas no presente livro
|
||||||
|
estão divididas por grupo, a saber: a) Parte 1, referente ao material
|
||||||
|
proposto pelo grupo do curso de Licenciatura em Matemática do *campus*
|
||||||
|
de Cascavel e; b) Parte 2, referente ao material proposto pelo grupo do
|
||||||
|
curso de Licenciatura em Matemática do *campus* de Foz do Iguaçu.
|
||||||
|
|
||||||
|
A Parte 1 está composta por 4 propostas didáticas para o ensino de
|
||||||
|
Matemática, versando sobre os conceitos de números inteiros, equação,
|
||||||
|
linguagem algébrica e trigonometria. Há que se destacar que os
|
||||||
|
participantes (coordenadoras de área, professora supervisora e
|
||||||
|
acadêmicos) dividiram-se em 4 subgrupos para a elaboração de cada
|
||||||
|
proposta didática.
|
||||||
|
|
||||||
|
Já a Parte 2 é composta por 3 propostas de jogos, nos formatos
|
||||||
|
presencial e *on-line*, visando o ensino do conceito de fração para o
|
||||||
|
nono ano do Ensino Fundamental. Embora também subdivididos em 3
|
||||||
|
subgrupos para a elaboração inicial de cada jogo, a finalização deles se
|
||||||
|
deu colaborativamente. Isso ocorreu tendo em vista desenvolver as ações
|
||||||
|
a partir da metodologia da *Lesson Study* e que tem como uma de suas
|
||||||
|
principais características o trabalho colaborativo.
|
||||||
|
|
||||||
|
Destacamos que as propostas didáticas criadas e/ou recriadas pelos
|
||||||
|
grupos têm como objetivo propor ao professor da Educação Básica
|
||||||
|
possibilidades de se trabalhar a Matemática de forma dinâmica e
|
||||||
|
criativa. No entanto, cabe ao professor verificar as possibilidades que
|
||||||
|
melhor atenda seu objetivo e, caso necessário, realizar as adaptações
|
||||||
|
necessárias.
|
||||||
|
|
||||||
|
Coordenadora e colaboradores de área do subprojeto de Matemática
|
||||||
|
Cascavel e Foz do Iguaçu do Pibid/Unioeste
|
||||||
|
|
||||||
|
## Notas
|
||||||
|
|
||||||
|
1. ::: {#footnote-2}
|
||||||
|
Com a finalidade de manter o acesso aos jogos *online*, a Editora
|
||||||
|
Moan refez os jogos, mantendo a maior parte das diretrizes propostas
|
||||||
|
pelos autores, pois os jogos estavam em plataformas que a editora
|
||||||
|
não tem controle e, assim, não poderia garantir o acesso.
|
||||||
|
[↑](#footnote-ref-2)
|
||||||
|
:::
|
572
atividades-ludicas-para-o-ensino-da-linguagem-algebrica.qmd
Executable file
@ -0,0 +1,572 @@
|
|||||||
|
---
|
||||||
|
format:
|
||||||
|
moan-livro-html:
|
||||||
|
css: css/jogovel.css
|
||||||
|
|
||||||
|
include-after-body:
|
||||||
|
text: |
|
||||||
|
<script src="jogovel.js"></script>
|
||||||
|
<script src="https://js.livro.online/moan-quarto/leitor-web.min.js"></script>
|
||||||
|
<script src="js/ajuste-legenda-figura.js"></script>
|
||||||
|
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="https://js.livro.online/moan-quarto/css/configuracoesleitor.min.css" />
|
||||||
|
---
|
||||||
|
|
||||||
|
# Atividades lúdicas <br />para o ensino da <br />linguagem algébrica
|
||||||
|
|
||||||
|
::: autores
|
||||||
|
Eliza Bruna Dalla Corte Andreolla^[1](#footnote-14){#footnote-ref-14}^ <br />
|
||||||
|
Fernanda Guerra^[2](#footnote-15){#footnote-ref-15}^ <br />
|
||||||
|
Thais de Souza^[3](#footnote-16){#footnote-ref-16}^ <br />
|
||||||
|
Adriana Schawabe Reis Lepreda^[4](#footnote-17){#footnote-ref-17}^
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
## Objetivo geral
|
||||||
|
|
||||||
|
Propor atividades que auxiliem, principalmente professores do sétimo ano
|
||||||
|
do Ensino Fundamental, no ensino e na aprendizagem da linguagem
|
||||||
|
algébrica.
|
||||||
|
|
||||||
|
## Introdução
|
||||||
|
|
||||||
|
O ensino da linguagem algébrica tem sido um grande desafio a ser
|
||||||
|
trabalhado no sétimo ano do Ensino Fundamental. E, como afirma Pereira
|
||||||
|
[-@pereira_2017], esse assunto é muitas vezes apresentado aos estudantes de forma
|
||||||
|
descontextualizada e por meio de exercícios de fixação mecânicos, o que
|
||||||
|
causa barreiras e dificulta ainda mais o ensino e a aprendizagem desse
|
||||||
|
conteúdo, contribuindo para a aversão à matemática. Com objetivo de
|
||||||
|
auxiliar a apresentação desse tema de forma clara e dinâmica aos alunos
|
||||||
|
do sétimo ano, este trabalho apresenta atividades que introduzem o uso
|
||||||
|
da linguagem algébrica, de forma lúdica, buscando atingir o interesse
|
||||||
|
dos alunos pelo assunto, favorecendo então, a aprendizagem de fato.
|
||||||
|
|
||||||
|
## Atividade 1: <br />uso de cartões coloridos
|
||||||
|
|
||||||
|
### Objetivo
|
||||||
|
|
||||||
|
Introduzir a linguagem algébrica e as operações de adição e subtração de
|
||||||
|
polinômios de forma pictórica.
|
||||||
|
|
||||||
|
### Material
|
||||||
|
|
||||||
|
- Papel cartão ou cartolina de duas cores diferentes;
|
||||||
|
- Tesoura;
|
||||||
|
- Caneta.
|
||||||
|
|
||||||
|
### Preparação
|
||||||
|
|
||||||
|
No papel cartão, desenhe e recorte em duas cores, grupos de figuras com,
|
||||||
|
pelo menos, três formatos diferentes. O objetivo é que cada figura
|
||||||
|
simbolize uma incógnita e as cores representem valores positivos e
|
||||||
|
negativos.
|
||||||
|
|
||||||
|
### Procedimento
|
||||||
|
|
||||||
|
#### Primeira parte
|
||||||
|
|
||||||
|
Exponha para os alunos certa quantidade de figuras de mesma cor, mas com
|
||||||
|
formatos diferentes. Peça para que escrevam a quantidade de cada formato
|
||||||
|
de figura observada. Repita o procedimento quantas vezes achar
|
||||||
|
necessário. As Figuras [-@fig-31] e [-@fig-32] exemplificam duas situações possíveis. A
|
||||||
|
resposta esperada para a situação representada pela Figura [-@fig-31] é 4
|
||||||
|
estrelas e 4 corações. Para a situação representada pela Figura [-@fig-32] a
|
||||||
|
resposta esperada é 3 losangos e 7 corações.
|
||||||
|
|
||||||
|
:::: {.grid}
|
||||||
|
|
||||||
|
::: {.g-col-6}
|
||||||
|
{#fig-31 fig-alt="Corações e estrelas de cartolima ma cor
|
||||||
|
verde." loading="lazy" style="width:230px; height: auto;"}
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
::: {.g-col-6}
|
||||||
|
{#fig-32 fig-alt="Corações e losangos de cartolina na cor
|
||||||
|
verde." loading="lazy" style="width:230px; height: auto;"}
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
::::
|
||||||
|
|
||||||
|
Estimule os alunos a trocar os nomes das figuras (corações, losangos e
|
||||||
|
estrelas) por uma notação mais "rápida" e simples, utilizando, por
|
||||||
|
exemplo, a inicial da palavra de cada figura. Assim, as respostas para
|
||||||
|
as situações representadas pelas Figuras [-@fig-31] e [-@fig-32] seriam, 4E e 4C, e 3L e
|
||||||
|
7C, respectivamente.
|
||||||
|
|
||||||
|
Após a substituição dos nomes das figuras por letras, é natural trocar o
|
||||||
|
conectivo "e" pelo sinal de adição, já que em outras palavras, está
|
||||||
|
havendo uma soma. Nas Figuras [-@fig-31] e [-@fig-32], temos, nessa ordem, 4 estrelas e 5
|
||||||
|
corações e 3 losangos e 7 corações, que seriam denotados como 4E + 4C e
|
||||||
|
3L + 7C, respectivamente. Nesse instante, é conveniente dizer aos
|
||||||
|
estudantes que não é possível somar figuras diferentes, podendo usar
|
||||||
|
como justificativa o fato de possuírem formatos diferentes. Portanto,
|
||||||
|
usando esse mesmo raciocínio na nova notação, ressalta-se que não devem
|
||||||
|
ser somadas ou subtraídas letras (incógnitas) diferentes.
|
||||||
|
|
||||||
|
#### Segunda parte
|
||||||
|
|
||||||
|
Nesse momento, a proposta é trabalhar com formatos de figuras em duas
|
||||||
|
cores diferentes^[5](#footnote-18){#footnote-ref-18}^, uma cor
|
||||||
|
representando valores positivos e outra cor representando valores
|
||||||
|
negativos. Por exemplo, trabalhar com figuras na cor verde e na cor
|
||||||
|
vermelha^[6](#footnote-19){#footnote-ref-19}^. As figuras de cor verde
|
||||||
|
representarão valores positivos e carregarão o sinal +, as de cor
|
||||||
|
vermelha representarão valores negativos e carregarão o sinal -.
|
||||||
|
|
||||||
|
Nessa etapa da atividade, o objetivo é levar o aluno a compreender a
|
||||||
|
adição algébrica. Antes de trabalhar com a linguagem matemática, porém,
|
||||||
|
sugere-se mostrar aos alunos que, por exemplo, cada figura vermelha
|
||||||
|
"anula" uma figura verde, desde que sejam de mesmo formato.
|
||||||
|
Primeiramente, apresente grupos de figuras e deixe que os alunos
|
||||||
|
"descubram o resultado" sozinhos. Deixe-os livres para registrar, ou
|
||||||
|
não, a quantidade de figuras. Repita o processo até perceber que os
|
||||||
|
alunos o compreenderam.
|
||||||
|
|
||||||
|
Posteriormente, comece a utilizar a notação matemática. Apresente
|
||||||
|
novamente aos alunos um ou mais grupos de figuras. Peça para anotarem as
|
||||||
|
quantidades de cada figura, respeitando os valores positivos e
|
||||||
|
negativos.
|
||||||
|
|
||||||
|
:::: {.grid}
|
||||||
|
|
||||||
|
::: {.g-col-6}
|
||||||
|
{#fig-33 fig-alt="Corações e losangos de cartolina, sendo alguns na cor verde e outros
|
||||||
|
na cor vermelha." loading="lazy"}
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
::: {.g-col-6}
|
||||||
|
{#fig-34 fig-alt="Corações e losangos de cartolina, sendo alguns na cor verde e outros
|
||||||
|
na cor vermelha." loading="lazy"}
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
::::
|
||||||
|
|
||||||
|
Nas Figuras [-@fig-33] e [-@fig-34] são apresentados exemplos dessa situação. Na [@fig-33]
|
||||||
|
há 5 corações verdes, 4 corações vermelhos, 1 losango verde e 3 losangos
|
||||||
|
vermelhos. Usando pensamento análogo à primeira parte da atividade,
|
||||||
|
denota-se a quantidade de figuras da seguinte maneira: (+5C) + (-4C) +
|
||||||
|
(+1L) + (-3L). É natural que, nesse momento, os alunos encontrem um
|
||||||
|
pouco de dificuldades com a representação matemática, por isso, é
|
||||||
|
importante repetir o processo da notação e deixar claro o porquê do uso
|
||||||
|
dos parênteses, para que isso não se torne um obstáculo futuramente.
|
||||||
|
|
||||||
|
Após a representação da situação em linguagem algébrica, manuseando as
|
||||||
|
figuras e relembrando a atividade anterior, na qual figuras iguais e de
|
||||||
|
cores diferentes se anulam, deve ser mostrado aos alunos que duas
|
||||||
|
figuras de mesmo formato, mesmo que de cores diferentes, podem e devem
|
||||||
|
ser somadas. Dessa forma, realizando a soma, obtém-se em linguagem
|
||||||
|
algébrica um total de 1C para os corações, já que + 5C + (- 4C) = 1C, e
|
||||||
|
para os losangos -2L, pois + 1L + (- 3L) = - 2L. Os losangos e corações
|
||||||
|
ainda pertencem ao mesmo grupo, então devemos somá-los, tem-se 1C + (-
|
||||||
|
2L) = 1C -- 2L.
|
||||||
|
|
||||||
|
Repetindo o mesmo processo com a [@fig-34] (4 corações positivos e 5
|
||||||
|
corações negativos, 1 losango positivo e 3 losangos negativos), tem-se +
|
||||||
|
4C + (- 5C) + 1L + (- 3L) = -1C -2L.
|
||||||
|
|
||||||
|
#### Terceira parte
|
||||||
|
|
||||||
|
A partir deste ponto, pode-se começar a estipular um "valor" para cada
|
||||||
|
formato de figura, colocando uma certa quantidade de pontos em cada uma
|
||||||
|
delas, como na @fig-35.
|
||||||
|
|
||||||
|
{#fig-35 fig-alt="Losangos verdes de cartolina com quatro pontos
|
||||||
|
dentro" loading="lazy"}
|
||||||
|
|
||||||
|
Agora, não será mais contado apenas a quantidade de figuras existentes,
|
||||||
|
e sim a quantidade de pontos que há nesse conjunto de figuras. Iniciando
|
||||||
|
pela quantidade de losangos que aparece na @fig-35, tem-se 9 losangos
|
||||||
|
ou 9L. Observe que 1 losango possui 4 pontos. Como são 9 losangos e em
|
||||||
|
cada um há 4 pontos, é possível calcular a quantidade total de pontos do
|
||||||
|
conjunto dessa figura, multiplicando a quantidade total de losangos pela
|
||||||
|
quantidade de pontos que cada losango possui, logo 9 x 4 = 36, ou seja,
|
||||||
|
juntando todos os losangos será obtido um total de 36 pontos.
|
||||||
|
|
||||||
|
{#fig-36 fig-alt="Losangos e estrelas verdes de cartolina com pontos dentro. Os losangos têm um ponto e as estrelas, dois" loading="lazy"}
|
||||||
|
|
||||||
|
Pode-se realizar o mesmo exercício com mais de um formato de figura. Na @fig-36, tem-se 4 estrelas e 4 losangos, ou seja, 4E + 4L. Observando a quantidade de pontos de cada figura (1 losango vale 2 pontos, 1 estrela,
|
||||||
|
1 ponto, algebricamente: L = 2 e E = 1), pode-se calcular o valor total
|
||||||
|
do conjunto:
|
||||||
|
|
||||||
|
4E = 4 x 1 = 4 e 4L = 4 x 2 = 8
|
||||||
|
|
||||||
|
4E + 4L = 4 + 8 = 12
|
||||||
|
|
||||||
|
Portanto, 12 será a quantidade total de pontos na [@fig-36].
|
||||||
|
|
||||||
|
A mesma atividade pode ser realizada utilizando valores negativos como,
|
||||||
|
por exemplo, na [@fig-37]{.nobreak}:
|
||||||
|
|
||||||
|
{#fig-37 fig-alt="Corações e losangos de cartolina com pontos dentro. Cada coração
|
||||||
|
possui quatro pontos dentros, já os losangos, 3 pontos cada. Existem
|
||||||
|
losangos verdes e também vermelhos, assim como, os corações também podem
|
||||||
|
ser verde ou vermelhos." loading="lazy"}
|
||||||
|
|
||||||
|
O processo de resolução é análogo ao anterior, envolvendo todas as
|
||||||
|
discussões apresentadas no decorrer das três etapas da atividade.
|
||||||
|
|
||||||
|
## Atividade 2: <br />jogo do alvo
|
||||||
|
|
||||||
|
A atividade foi inspirada na proposta de Sirlei Miguel [-@miguel_2014] em seu
|
||||||
|
caderno desenvolvido no Programa de Desenvolvimento Educacional (PDE),
|
||||||
|
um programa promovido pela Secretaria de Estado da Educação do estado do
|
||||||
|
Paraná.
|
||||||
|
|
||||||
|
### Objetivo
|
||||||
|
|
||||||
|
Trabalhar as operações de adição e subtração com os números inteiros.
|
||||||
|
|
||||||
|
### Material
|
||||||
|
|
||||||
|
- Cartolina branca;
|
||||||
|
- Compasso;
|
||||||
|
- Tinta ou lápis de cor;
|
||||||
|
- Lápis de escrever ou caneta;
|
||||||
|
- Feijão.
|
||||||
|
|
||||||
|
### Preparação
|
||||||
|
|
||||||
|
Para confeccionar o alvo, que será no formato circular, pegue uma
|
||||||
|
cartolina branca e desenhe 5 circunferências concêntricas, sendo a maior
|
||||||
|
com raio de 15 cm. Cada faixa formada pela delimitação das
|
||||||
|
circunferências, ficará com 3 cm de largura. Pinte cada uma delas com
|
||||||
|
cores distintas, a sua escolha^[7](#footnote-20){#footnote-ref-20}^.
|
||||||
|
Usaremos, como exemplo, as cores: vermelho, rosa, amarelo, azul-claro e
|
||||||
|
azul-escuro^[8](#footnote-21){#footnote-ref-21}^, como ilustrado na
|
||||||
|
[@fig-38]{.nobreak}. Depois de pintado, recorte o alvo sobre a circunferência
|
||||||
|
maior.
|
||||||
|
|
||||||
|
{#fig-38 fig-alt="Círculo colorido com as cores variando da fronteira até o centro:
|
||||||
|
vermelho, rosa, amarelo, azul claro e azul escuro. Não é um
|
||||||
|
degradê." loading="lazy"}
|
||||||
|
|
||||||
|
Para construir a borda lateral do alvo (que ficará como uma caixa
|
||||||
|
circular), desenhe em uma cartolina branca um retângulo de 94 cm de
|
||||||
|
comprimento e 4 cm de largura. Em uma das arestas menores, acrescente um
|
||||||
|
retângulo de 4 cm por 2 cm (usado para colar uma aresta a outra) e, em
|
||||||
|
uma das arestas maiores, acrescente um retângulo de 94 cm por 1 cm
|
||||||
|
(usado para colar a borda no alvo), como no molde da [@fig-39]{.nobreak}. Cole a
|
||||||
|
faixa lateral no alvo.
|
||||||
|
|
||||||
|
{#fig-39 fig-alt="Molde com marcações de medidas e indicações de onde cortar e dobrar." loading="lazy"}
|
||||||
|
|
||||||
|
Uma sugestão, para facilitar o processo da construção do alvo, é
|
||||||
|
utilizar a tampa de uma embalagem de pizza. Ao final, ele deverá ficar
|
||||||
|
como no exemplo, ilustrado na @fig-310.
|
||||||
|
|
||||||
|
{#fig-310 fig-alt="Círculo colorido com as cores variando da fronteira até o centro:
|
||||||
|
vermelho, rosa, amarelo, azul claro e azul escuro. Não é um
|
||||||
|
degradê" loading="lazy"}
|
||||||
|
|
||||||
|
### Como jogar
|
||||||
|
|
||||||
|
Os jogadores ou a pessoa que estiver aplicando o jogo, deverão estipular
|
||||||
|
um valor correspondente a cada faixa colorida, por exemplo, 5 pontos
|
||||||
|
para cada feijão que cair sobre a faixa azul-escuro, 1 ponto para a
|
||||||
|
azul-claro, 4 pontos na faixa amarela, 3 para a rosa e 2 pontos para a
|
||||||
|
faixa vermelha. Cada jogador, na sua vez, joga no alvo 15 feijões. Em
|
||||||
|
seguida, deve contar quantos feijões caíram em cada uma das faixas do
|
||||||
|
alvo e registrar em uma tabela a quantidade de feijões e os pontos
|
||||||
|
correspondentes. Os jogadores podem jogar quantas rodadas quiserem ou
|
||||||
|
determinarem entre si, de modo que todos joguem a mesma quantidade,
|
||||||
|
sempre fazendo as respectivas anotações.
|
||||||
|
|
||||||
|
Para facilitar as anotações, é conveniente induzir os alunos para que
|
||||||
|
escolham uma única letra ou símbolo para representar cada faixa. É
|
||||||
|
importante que as anotações estejam organizadas de modo a auxiliar os
|
||||||
|
cálculos ao final da brincadeira. Pode ser construído um quadro para tal
|
||||||
|
finalidade.
|
||||||
|
|
||||||
|
Por exemplo, se na primeira rodada um aluno acertar 2 feijões na faixa
|
||||||
|
azul-escuro, 3 na faixa azul-claro, 5 na faixa amarela, 1 na faixa rosa
|
||||||
|
e 4 na faixa vermelha, e usar E para azul-escuro, C para azul-claro, A
|
||||||
|
para amarelo, R para rosa e V para vermelho, pode anotar da seguinte
|
||||||
|
forma:
|
||||||
|
|
||||||
|
| Rodada | Soma dos feijões |
|
||||||
|
|:-------:|:------------------:|
|
||||||
|
| Primeira | 2E + 3C + 5A + 1R + 4V|
|
||||||
|
| Segunda | |
|
||||||
|
| Terceira | |
|
||||||
|
| Quarta | |
|
||||||
|
| Quinta | |
|
||||||
|
| Sexta | |
|
||||||
|
| Sétima | |
|
||||||
|
|
||||||
|
: Expressões de cada rodada {#tbl-expressoes}
|
||||||
|
|
||||||
|
Ao final das rodadas, cada jogador calcula seu total de pontos. Vence
|
||||||
|
quem tiver maior pontuação.
|
||||||
|
|
||||||
|
:::{.callout-tip}
|
||||||
|
Quando for conveniente, atribua valores negativos para algumas faixas,
|
||||||
|
para introduzir a adição e a subtração com números inteiros.
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
## Atividade 3: <br />jogo de memória
|
||||||
|
|
||||||
|
Esse jogo foi baseado na proposta de Beatriz Rechia da Silva [-@silva_2012] em
|
||||||
|
seu caderno desenvolvido no Programa de Desenvolvimento Educacional
|
||||||
|
(PDE), um programa promovido pela Secretaria de Estado da Educação do
|
||||||
|
estado do Paraná.
|
||||||
|
|
||||||
|
### Objetivo
|
||||||
|
|
||||||
|
Explorar e relacionar a linguagem algébrica com a linguagem corrente por
|
||||||
|
meio de um jogo.
|
||||||
|
|
||||||
|
### Material
|
||||||
|
|
||||||
|
Dois grupos distintos de cartelas, variando a forma de apresentar as
|
||||||
|
expressões algébricas. Em um grupo, as expressões devem ser escritas por
|
||||||
|
extenso e, no outro, deve-se usar a linguagem algébrica:
|
||||||
|
|
||||||
|
| Escrito por Extenso | Linguagem Algébrica |
|
||||||
|
|:--------------------:|:--------------------:|
|
||||||
|
| O dobro de um número | $2x$ |
|
||||||
|
| A diferença entre dois números | $a - b$ |
|
||||||
|
| Metade de um número | $x/2$ |
|
||||||
|
| A diferença entre um número e 2 | $z - 2$ |
|
||||||
|
| A soma de dois números diferentes | $g + y$ |
|
||||||
|
| A quinta parte de um número | $x/5$ |
|
||||||
|
| Um número mais 1 | $x + 1$ |
|
||||||
|
| Um número mais ele mesmo | $x + x = 2x$ |
|
||||||
|
| O triplo de um número | $3x$ |
|
||||||
|
| Um número menos ele mesmo | $x - x = 0$ |
|
||||||
|
| Um número somado com o dobro de outro número | $c + 2d$ |
|
||||||
|
| Um número multiplicado por ele mesmo três vezes | $x \cdot x \cdot x= x^3$ |
|
||||||
|
| A soma de três números consecutivos | $x + (x + 1) + (x + 2)$ |
|
||||||
|
|
||||||
|
: Linguagem corrente e linguagem algébrica {#tbl-algebrica}
|
||||||
|
|
||||||
|
Devido a pandemia da COVID-19, pensou-se em atividades que pudessem ser
|
||||||
|
desenvolvidas de maneira remota, assim, foi desenvolvido uma versão
|
||||||
|
*online* desse jogo. Ele encontra-se disponível em:
|
||||||
|
|
||||||
|
[]{#jogo_memoria}
|
||||||
|
|
||||||
|
### Acesso à atividade
|
||||||
|
|
||||||
|
::: {.content-visible when-format="html"}
|
||||||
|
[Acessar](https://puzzel.org/pt/memory/play?p=-MekRbcdmNkkpY9jp_7c){.btn_book target="blank"}
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
::: {.content-visible when-format="pdf"}
|
||||||
|
<https://puzzel.org/pt/memory/play?p=-MekRbcdmNkkpY9jp_7c>
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
Caso não esteja disponível, acesse a adaptação feita pela editora com base nas informações e nas questões apresentadas nesta proposta didática:
|
||||||
|
|
||||||
|
::: {.content-visible when-format="html"}
|
||||||
|
|
||||||
|
```{=html}
|
||||||
|
|
||||||
|
<button class="jogo_da_memoria_pdf_jm" onclick="abrir_jogo_da_memoria_pdf_jm()">Abrir Jogo da Memória</button>
|
||||||
|
|
||||||
|
<audio id="sucesso_pdf_jm" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/Sucesso.ogg"></audio>
|
||||||
|
<audio id="erro_pdf_jm" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6d/Som_de_Erro.ogg"></audio>
|
||||||
|
<audio id="fim_de_jogo_pdf_jm" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Deslizando_o_dedo_no_piano.ogg"></audio>
|
||||||
|
<audio id="virando_a_carta_pdf_jm" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4f/Virada_de_Carta.ogg"></audio>
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
<div id="container_pdf_jm">
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
<div id="info_pdf_jm">
|
||||||
|
|
||||||
|
<button class="iniciar_pdf_jm" onclick="voltar_tela_inicial_pdf_jm()">↻</button>
|
||||||
|
|
||||||
|
<button class="som_pdf_jm" onclick="toggle_som_pdf_jm()">♫</button>
|
||||||
|
|
||||||
|
<div id="jogador1_pdf_jm"><span class="nome_pdf_jm">Jogado da Memória</span><span class="pontuacao_pdf_jm"></span></div><div id="jogador2_pdf_jm"><span class="nome_pdf_jm"></span><span class="pontuacao_pdf_jm"></span></div>
|
||||||
|
|
||||||
|
<button class="fechar_pdf_jm" onclick="abrir_jogo_da_memoria_pdf_jm()">✕</button>
|
||||||
|
|
||||||
|
</div>
|
||||||
|
|
||||||
|
<div class="tela_inicial_pdf_jm">
|
||||||
|
|
||||||
|
<h3>Jogo da Memória</h3>
|
||||||
|
|
||||||
|
<div>
|
||||||
|
|
||||||
|
<label style="cursor:pointer;">
|
||||||
|
<input type="radio" name="numJogadores_pdf_jm" value="1" checked>
|
||||||
|
1 Jogador
|
||||||
|
</label>
|
||||||
|
|
||||||
|
<label style="cursor:pointer;">
|
||||||
|
<input type="radio" name="numJogadores_pdf_jm" value="2">
|
||||||
|
2 Jogadores
|
||||||
|
</label>
|
||||||
|
|
||||||
|
</div>
|
||||||
|
|
||||||
|
<div id="entrar_nomes_pdf_jm">
|
||||||
|
|
||||||
|
<label>
|
||||||
|
<input type="text" id="nomeJogador1_pdf_jm" placeholder="Nome do Jogador 1 (opcional)">
|
||||||
|
</label>
|
||||||
|
|
||||||
|
<div id="nomeJogador2_pdf_jmContainer_pdf_jm" style="display:none">
|
||||||
|
<label>
|
||||||
|
<input type="text" id="nomeJogador2_pdf_jm" placeholder="Nome do Jogador 2 (opcional)">
|
||||||
|
</label>
|
||||||
|
</div>
|
||||||
|
|
||||||
|
</div>
|
||||||
|
<div>
|
||||||
|
|
||||||
|
<button class="fechar_pdf_jm" onclick="abrir_jogo_da_memoria_pdf_jm()">Fechar</button>
|
||||||
|
|
||||||
|
<button id="botaoJogar" class="iniciar_pdf_jm" onclick="iniciar_pdf_jm()">Jogar</button>
|
||||||
|
|
||||||
|
</div>
|
||||||
|
|
||||||
|
</div>
|
||||||
|
|
||||||
|
<div id="container_cartas_pdf_jm">
|
||||||
|
|
||||||
|
<div class="tela_final_pdf_jm"><div></div><button onclick="fechar_tela_final_pdf_jm()">Ok</button></div>
|
||||||
|
|
||||||
|
<div id="0" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="1" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="2" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="3" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="4" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="5" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="6" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="7" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="8" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="9" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="10" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="11" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="12" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="13" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="14" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="15" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="16" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="17" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="18" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="19" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="20" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="21" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="22" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="23" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="24" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
<div id="25" class="carta_pdf_jm" ><div class="carta_interior_pdf_jm " onclick="virarCarta(this)"><button class="fechar_pdf_jm">✕</button><div class="frente_pdf_jm"></div><div class="verso_pdf_jm"><span>Para efetuar a compra de uma tv no valor de R$ 1420,00, José recebeu um desconto de R$ 426,00 no pagamento à vista. Qual a fração que representa a porcentagem de desconto?</span></div></div></div>
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
</div>
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
</div>
|
||||||
|
|
||||||
|
```
|
||||||
|
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
### Como jogar
|
||||||
|
|
||||||
|
Divida a sala em grupos de 2 a 3 alunos; cada jogador, na sua vez,
|
||||||
|
desvira dois cartões, um azul^[9](#footnote-22){#footnote-ref-22}^ e um
|
||||||
|
branco. Se o cartão azul traduzir o que está escrito no cartão branco o
|
||||||
|
jogador fica com os dois cartões. Se o cartão azul não traduzir o que
|
||||||
|
está escrito no cartão branco, ambos devem ser virados, permanecendo nos
|
||||||
|
mesmos lugares em que estavam antes, de forma similar a um jogo de
|
||||||
|
memória.
|
||||||
|
|
||||||
|
Ao terminar os cartões, cada jogador conta seus pontos de acordo com os
|
||||||
|
números de cartões que acumulou.
|
||||||
|
|
||||||
|
## Considerações finais
|
||||||
|
|
||||||
|
A matemática possui particularidades na sua linguagem, sendo até mesmo
|
||||||
|
considerada como uma disciplina alfabetizadora. A linguagem algébrica
|
||||||
|
exige um acentuado grau de abstração por parte dos alunos que,
|
||||||
|
comumente, apresentam dificuldades. É um conteúdo a ser trabalhado com
|
||||||
|
os alunos de sétimo ano do Ensino Fundamental e que tem se apresentado
|
||||||
|
como um grande desafio, pois muitas vezes é desenvolvido de forma
|
||||||
|
descontextualizada e mecânica, criando nos alunos uma aversão pela
|
||||||
|
matemática [@pereira_2017].
|
||||||
|
|
||||||
|
Desenvolver o pensamento algébrico é algo que pode ser iniciado desde a
|
||||||
|
Educação Infantil, para que, à medida que o aluno avance na
|
||||||
|
escolarização, seu pensamento seja potencializado para desenvolver uma
|
||||||
|
linguagem algébrica mais apropriada [@pereira_2017].
|
||||||
|
|
||||||
|
Neste trabalho, apresentamos três sugestões de atividades que podem ser
|
||||||
|
desenvolvidas em sala de aula. Os materiais podem ser confeccionados
|
||||||
|
pelos próprios alunos. Por meio destes jogos é possível introduzir a
|
||||||
|
linguagem algébrica, apresentar as operações de adição e subtração de
|
||||||
|
polinômios, adição e subtração com os números inteiros e relacionar a
|
||||||
|
linguagem algébrica com a linguagem corrente.
|
||||||
|
|
||||||
|
É importante ressaltar que os jogos não devem ser utilizados como única
|
||||||
|
forma de trabalhar a linguagem algébrica, mas são ótimos auxiliares para
|
||||||
|
a apresentação ou mesmo a fixação dos conteúdos. Além disso, eles
|
||||||
|
contribuem para aumentar o interesse dos alunos pelo conteúdo,
|
||||||
|
favorecendo a aprendizagem.
|
||||||
|
|
||||||
|
## Notas
|
||||||
|
|
||||||
|
1. ::: {#footnote-14}
|
||||||
|
Acadêmica do curso de Matemática Unioeste/Cascavel. Bolsista do
|
||||||
|
Programa Institucional de Bolsas de Iniciação à Docência (Pibid).
|
||||||
|
E-mail:elizadcorte@outlook.com [↑](#footnote-ref-14)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
2. ::: {#footnote-15}
|
||||||
|
Acadêmica do curso de Matemática Unioeste/Cascavel. Bolsista do
|
||||||
|
Programa Institucional de Bolsas de Iniciação à Docência (Pibid).
|
||||||
|
E-mail: nandaguerra_22@hotmail.com [↑](#footnote-ref-15)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
3. ::: {#footnote-16}
|
||||||
|
Acadêmica do curso de Matemática Unioeste/Cascavel. Bolsista do
|
||||||
|
Programa Institucional de Bolsas de Iniciação à Docência (Pibid).
|
||||||
|
E-mail: thaissouza38@hotmail.com [↑](#footnote-ref-16)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
4. ::: {#footnote-17}
|
||||||
|
Professora Supervisora do subprojeto Interdisciplinar
|
||||||
|
Matemática/Química, do Programa Institucional de Bolsas de Iniciação
|
||||||
|
à Docência (Pibid), da Unioeste. E-mail: adrilepreda@gmail.com
|
||||||
|
[↑](#footnote-ref-17)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
5. ::: {#footnote-18}
|
||||||
|
Procure usar um aplicativo ou um site de simulação de cores para
|
||||||
|
daltônicos. A ideia é evitar que alguém não consiga distinguir uma
|
||||||
|
cor da outra. [↑](#footnote-ref-18)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
6. ::: {#footnote-19}
|
||||||
|
Essas cores, nas tonalidades usadas, funcionam para daltônicos. Se o
|
||||||
|
leitor quiser alterá-las, lembre-se de usar *websites* ou *app* que
|
||||||
|
simulem os diferentes tipos de daltonismo, de forma a não usar cores
|
||||||
|
que não são distinguidas por daltônicos. [↑](#footnote-ref-19)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
7. ::: {#footnote-20}
|
||||||
|
Procure usar um aplicativo ou um site de simulação de cores para
|
||||||
|
daltônicos. A ideia é evitar que alguém não consiga distinguir uma
|
||||||
|
cor da outra. [↑](#footnote-ref-20)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
8. ::: {#footnote-21}
|
||||||
|
Essas cores, nas tonalidades usadas, funcionam para daltônicos. Se o
|
||||||
|
leitor quiser alterá-las, lembre-se de usar *websites* ou *app* que
|
||||||
|
simulem os diferentes tipos de daltonismo, de forma a não usar cores
|
||||||
|
que não são distinguidas por daltônicos. [↑](#footnote-ref-21)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
9. ::: {#footnote-22}
|
||||||
|
Nesse nosso exemplo é azul, no entanto, a cor pode ser qualquer uma.
|
||||||
|
Mas lembre-se de usar simuladores para daltonismo, a fim de que a
|
||||||
|
escolha das cores não inviabilize o jogo para os daltônicos.
|
||||||
|
[↑](#footnote-ref-22)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
## Referências
|
154
contextualizando-propostas-didaticas-_pibid-matematica-cascavel.qmd
Executable file
@ -0,0 +1,154 @@
|
|||||||
|
# Contextualizando as <br /> propostas didáticas do <br /> Pibid/Matemática/Cascavel {.unnumbered}
|
||||||
|
|
||||||
|
::: autores
|
||||||
|
Dulcyene Maria Ribeiro <br />
|
||||||
|
Arleni Elise Sella Langer<br />
|
||||||
|
Fabiana Magda Garcia Papani^[1](#footnote-3){#footnote-ref-3}^
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
As propostas didáticas apresentadas nesta parte 1, são frutos das ações
|
||||||
|
dos alunos de iniciação à docência, da professora supervisora e das
|
||||||
|
professoras colaboradoras, vinculadas ao Programa Institucional de
|
||||||
|
Bolsas de Iniciação à Docência (Pibid), do curso de Matemática, do
|
||||||
|
*campus* de Cascavel, da Universidade Estadual do Oeste do Paraná
|
||||||
|
(Unioeste). Embora divididas em quatro propostas assinadas por grupos
|
||||||
|
distintos, são produções discutidas e elaboradas em conjunto nos
|
||||||
|
encontros semanais, portanto é um trabalho colaborativo e compartilhado.
|
||||||
|
|
||||||
|
Essas produções são dissertações a respeito de como materiais
|
||||||
|
manipulativos ou jogos podem contribuir para o processo de
|
||||||
|
ensino-aprendizagem de conteúdos matemáticos. A escolha por essa
|
||||||
|
temática deve-se ao fato de concordarmos com diversos autores em suas
|
||||||
|
sustentações de que a aprendizagem também se dá por meio dos órgãos dos
|
||||||
|
sentidos, como argumentado por Dienes, por exemplo:
|
||||||
|
|
||||||
|
> As impressões sensoriais que agem sobre nossos órgãos sensoriais
|
||||||
|
> durante nossa existência são muito numerosas e variadas. Devemos
|
||||||
|
> selecionar tais impressões de algum modo que possamos nos encontrar
|
||||||
|
> nesse ambiente de fenômenos extremamente complexo [@dienes_logica_1974, p. 13].
|
||||||
|
|
||||||
|
Também para Lorenzato:
|
||||||
|
|
||||||
|
> A experiência tem mostrado que o Material Didático (MD) facilita a
|
||||||
|
> aprendizagem, qualquer que seja o assunto, curso ou idade, o que
|
||||||
|
> conflita com a crendice de que MD só deve ser utilizado com crianças [@lorenzato_o_2006, p. 30].
|
||||||
|
|
||||||
|
Cabe destacar que embora seja consenso que o uso de materiais
|
||||||
|
manipulativos contribua para a aprendizagem, corroboramos com Lorenzato,
|
||||||
|
ao afirmar que:
|
||||||
|
|
||||||
|
> \[\...\] o apelo ao tátil e visual deve manter-se forte, mas os
|
||||||
|
> materiais devem visar mais diretamente à ampliação de conceitos, à
|
||||||
|
> descoberta de propriedades, à percepção da necessidade do emprego de
|
||||||
|
> termos ou símbolos, à compreensão de algoritmos, enfim, aos objetivos
|
||||||
|
> matemáticos [@lorenzato_o_2006, p. 9].
|
||||||
|
|
||||||
|
Percebe-se, pela citação mencionada acima, que não basta apenas haver um
|
||||||
|
espaço físico, a disponibilidade de materiais e até a boa vontade de um
|
||||||
|
docente ou estagiário. Há outras condições necessárias, especialmente
|
||||||
|
envolvendo o planejamento e a fundamentação teórica adequada, sem os
|
||||||
|
quais um trabalho com materiais, apesar de interessante, pode não
|
||||||
|
produzir os efeitos esperados quanto à aprendizagem significativa.
|
||||||
|
Refletir e discutir a respeito dessa problemática justifica empreender
|
||||||
|
esse trabalho coletivo. Lorenzato coloca ainda que:
|
||||||
|
|
||||||
|
> Convém termos sempre em mente que a realização em si de atividades
|
||||||
|
> manipulativas ou visuais não garante a aprendizagem. Para que esta
|
||||||
|
> efetivamente aconteça, faz-se necessária também a atividade mental,
|
||||||
|
> por parte do aluno [@lorenzato_o_2006, p. 21].
|
||||||
|
|
||||||
|
Assim como asseveramos para os materiais manipulativos em geral, o uso
|
||||||
|
de jogos requer o mesmo cuidado. Mota (2009), em sua pesquisa
|
||||||
|
desenvolvida em Portugal, menciona que há um número reduzido de
|
||||||
|
professores que utiliza jogos no processo de ensino-aprendizagem, a
|
||||||
|
autora sustenta que:
|
||||||
|
|
||||||
|
> Entre os que fazem uso deste recurso, alguns não exploram devidamente
|
||||||
|
> as potencialidades pedagógicas do jogo, esquecendo que são estas que
|
||||||
|
> contribuem muito para a aprendizagem dos conceitos matemáticos [@mota_jogos_2009, p. 6].
|
||||||
|
|
||||||
|
Para Borin [-@borin_jogos_2004], jogos podem contribuir como motivadores no processo
|
||||||
|
de ensino-aprendizagem, atuando também como facilitadores no
|
||||||
|
"desenvolvimento da linguagem, criatividade e raciocínio dedutivo,
|
||||||
|
exigidos na escolha de uma jogada e na argumentação necessária durante a
|
||||||
|
troca de informações" [@borin_jogos_2004, p. 8].
|
||||||
|
|
||||||
|
Considerando que as atividades do subprojeto aconteceram praticamente
|
||||||
|
todas no formato remoto, sejam as reuniões semanais com o grupo, sejam
|
||||||
|
as ações na escola, a produção desses materiais foi mais uma das ações
|
||||||
|
que foi realizada quase totalmente à distância. A produção se mostrou
|
||||||
|
determinante para que os acadêmicos bolsistas e voluntários assumissem a
|
||||||
|
preparação de atividades, visando a utilização em sala de aula, já que
|
||||||
|
em um primeiro momento pensávamos que tais atividades pudessem ser
|
||||||
|
usadas nas aulas que aconteciam de modo remoto. Depois, com o passar do
|
||||||
|
tempo, percebemos que tal ação não seria possível, já que as aulas na
|
||||||
|
escola passaram a ser presenciais, mas os alunos de iniciação à
|
||||||
|
docência, porém, não tinham permissão para frequentá-las.
|
||||||
|
|
||||||
|
Mesmo remotamente, cada grupo que acompanhava a professora supervisora
|
||||||
|
em dias e turmas diferentes, elegeu conteúdos que naquele momento eram
|
||||||
|
abordados na turma em que atuavam. Como dito anteriormente, as propostas
|
||||||
|
apresentadas focam no uso de materiais manipulativos e jogos, sendo
|
||||||
|
abordadas de diferentes formas e destacando diferentes conteúdos
|
||||||
|
matemáticos. O objetivo da proposta 1 consistiu em promover a
|
||||||
|
compreensão das operações de adição e subtração de números inteiros, por
|
||||||
|
meio de jogos. A proposta 2 apresenta o uso do jogo para trabalhar com
|
||||||
|
equações. Atividades que auxiliam no ensino-aprendizagem da linguagem
|
||||||
|
algébrica foram abordadas na proposta 3. A proposta didática 4 sugere a
|
||||||
|
construção de um astrolábio caseiro e a utilização de tal instrumento na
|
||||||
|
simulação do trabalho de agrimensores, geógrafos e/ou astrônomos para
|
||||||
|
ensinar trigonometria. Ela propõe ainda a inserção do uso de planilhas
|
||||||
|
eletrônicas como ferramenta de ensino, em particular no ensino da
|
||||||
|
trigonometria, conteúdo predominantemente abordado.
|
||||||
|
|
||||||
|
A ideia foi preparar atividades que pudessem ser executadas em ambos os
|
||||||
|
formatos de aulas: presencial ou remoto. Nesse sentido, cabe recordar a
|
||||||
|
visão de Reys [1971, *apud* @nacarato_eu_2005, p. 3] quando afirma que objetos concretos são:
|
||||||
|
"objetos ou coisas que o estudante é capaz de sentir, tocar, manipular e
|
||||||
|
movimentar. Podem ser objetos reais que têm aplicação no cotidiano ou
|
||||||
|
podem ser objetos usados para representar uma ideia".
|
||||||
|
|
||||||
|
Estas atividades não foram aplicadas em sala de aula, porém, a
|
||||||
|
elaboração permitiu muito aprendizado para os alunos de iniciação à
|
||||||
|
docência. As dificuldades no estabelecimento dos objetivos, da
|
||||||
|
metodologia a ser utilizada, da melhor forma de apresentar a atividade e
|
||||||
|
suas etapas, entre outras tarefas, geraram inúmeras reescritas dessas
|
||||||
|
propostas.
|
||||||
|
|
||||||
|
A elaboração, a apresentação de cada proposta para os demais grupos e a
|
||||||
|
inserção na escrita científica foram elementos que promoveram
|
||||||
|
aprendizado e corroboraram com um dos objetivos do Pibid que é aprimorar
|
||||||
|
a capacidade leitora e de produção textual -- oral e escrita -- por
|
||||||
|
parte dos alunos bolsistas.
|
||||||
|
|
||||||
|
Convém ressaltar que antes da elaboração desses materiais, o grupo se
|
||||||
|
dedicou ao estudo dos documentos oficiais que regem a educação
|
||||||
|
brasileira, como a Base Nacional Comum Curricular (BNCC) e dos
|
||||||
|
documentos estaduais como o Referencial Curricular do Paraná e o
|
||||||
|
Currículo Estadual Paranaense (CREP).
|
||||||
|
|
||||||
|
As leituras e correções do material elaborado pelos bolsistas foram
|
||||||
|
realizadas pelas professoras supervisora e colaboradoras, sempre
|
||||||
|
agregando sugestões de melhoria ao texto, além de leituras que pudessem
|
||||||
|
amplificar a temática sobre a qual versavam as propostas.
|
||||||
|
|
||||||
|
Entendemos que esta ação contribuiu com o processo de aquisição do
|
||||||
|
conhecimento necessário para ser um professor e oportunizou aos alunos
|
||||||
|
de iniciação à docência, acréscimos importantes em suas formações, com o
|
||||||
|
objetivo primordial de motivá-los à continuidade e ao comprometimento
|
||||||
|
com a docência.
|
||||||
|
|
||||||
|
## Notas
|
||||||
|
|
||||||
|
1. ::: {#footnote-3}
|
||||||
|
Professoras do curso de Matemática, lotadas no Centro de Ciências
|
||||||
|
Exatas e Tecnológicas (CCET), da Universidade Estadual do Oeste do
|
||||||
|
Paraná (Unioeste), *campus* de Cascavel. Coordenadora e
|
||||||
|
colaboradoras de Área do Subprojeto Interdisciplinar
|
||||||
|
Matemática/Química, do Programa Institucional de Bolsas de Iniciação
|
||||||
|
à Docência (Pibid), da Unioeste. E-mail:
|
||||||
|
dulcyene.ribeiro@unioeste.br; <arlenisella@hotmail.com>,
|
||||||
|
fabiana.papani@unioeste.br. [↑](#footnote-ref-3)
|
||||||
|
:::
|
||||||
|
|
||||||
|
## Referências
|
0
css/estilo.css
Executable file
1243
css/jogosfoz.css
Executable file
354
css/jogovel.css
Executable file
@ -0,0 +1,354 @@
|
|||||||
|
@keyframes pulsar_animacao {
|
||||||
|
0% {
|
||||||
|
transform: scale(1);
|
||||||
|
}
|
||||||
|
50% {
|
||||||
|
transform: scale(1.2);
|
||||||
|
}
|
||||||
|
100% {
|
||||||
|
transform: scale(1);
|
||||||
|
}
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.pulsar {
|
||||||
|
animation: pulsar_animacao 1s infinite;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#container_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
position: fixed;
|
||||||
|
top: 0;
|
||||||
|
left: 0;
|
||||||
|
width: 100%;
|
||||||
|
height: 100%;
|
||||||
|
background: rgb(142,249,243);
|
||||||
|
background: linear-gradient(168deg, rgba(142,249,243,1) 29%, rgba(131,119,209,1) 94%);
|
||||||
|
padding: 3px;
|
||||||
|
height: 100vh;
|
||||||
|
box-sizing: border-box;
|
||||||
|
position: fixed;
|
||||||
|
overflow-y: auto;
|
||||||
|
font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;
|
||||||
|
font-weight: bold;
|
||||||
|
color: white;
|
||||||
|
text-shadow: 1px 0px black;
|
||||||
|
display: none;
|
||||||
|
z-index: 9999;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.tela_inicial_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
display: flex;
|
||||||
|
flex-direction: column;
|
||||||
|
justify-content: space-around;
|
||||||
|
align-items: center;
|
||||||
|
width: 100%;
|
||||||
|
height: 50%;
|
||||||
|
color: rgba(131,119,209,1);
|
||||||
|
text-shadow: 0 0 white;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.tela_inicial_pdf_jm div {
|
||||||
|
margin: 5px 0;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.tela_inicial_pdf_jm h3 {
|
||||||
|
font-size: 2rem;
|
||||||
|
font-family: Impact, Haettenschweiler, 'Arial Narrow Bold', sans-serif;
|
||||||
|
margin-top: 0;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
div#entrar_nomes_pdf_jm input {
|
||||||
|
|
||||||
|
border: none;
|
||||||
|
border-radius: 5px;
|
||||||
|
padding: 10px;
|
||||||
|
font-size: 14px;
|
||||||
|
margin: 3px 0;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
div#entrar_nomes_pdf_jm input::placeholder {
|
||||||
|
font-size: 11px;
|
||||||
|
margin: 3px 0;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.iniciar_pdf_jm, .som_pdf_jm, .fechar_pdf_jm, .jogo_da_memoria_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
color: white;
|
||||||
|
font-weight: bold;
|
||||||
|
font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;
|
||||||
|
border-radius: 3px;
|
||||||
|
margin: 3px;
|
||||||
|
border: none;
|
||||||
|
padding: 3px 5px;
|
||||||
|
cursor: pointer;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.iniciar_pdf_jm, .jogo_da_memoria_pdf_jm {
|
||||||
|
background-color: #00c0ff;
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.jogo_da_memoria_pdf_jm{
|
||||||
|
display: block;
|
||||||
|
margin: 3px auto;
|
||||||
|
padding: 5px 20px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.som_pdf_jm {
|
||||||
|
background-color: #2196f3;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.fechar_pdf_jm {
|
||||||
|
background-color: #f44336;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.iniciar_pdf_jm:hover, .jogo_da_memoria_pdf_jm:hover {
|
||||||
|
|
||||||
|
background-color: #FFB400;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.som_pdf_jm:hover {
|
||||||
|
|
||||||
|
background-color: #73bcf7;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
.som_desativado_pdf_jm {
|
||||||
|
background-color: #dfdfdf;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.fechar_pdf_jm:hover {
|
||||||
|
|
||||||
|
background-color: #ff6c61;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
#info_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
display: flex;
|
||||||
|
flex-direction: row;
|
||||||
|
justify-content: center;
|
||||||
|
align-items: center;
|
||||||
|
width: 100%;
|
||||||
|
height: 28px;
|
||||||
|
padding: 3px 5px;
|
||||||
|
border-radius: 5px;
|
||||||
|
background-color: #c6c9cf;
|
||||||
|
box-sizing: border-box;
|
||||||
|
margin: 5px 0;
|
||||||
|
visibility: hidden;
|
||||||
|
opacity:0;
|
||||||
|
transition: opacity 0.3s linear;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#info_pdf_jm div {
|
||||||
|
margin: auto;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#jogador1_pdf_jm, #jogador2_pdf_jm {display: flex; align-items: center;}
|
||||||
|
|
||||||
|
#container_cartas_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
display:flex;
|
||||||
|
flex-direction: row;
|
||||||
|
flex-wrap: wrap;
|
||||||
|
justify-content: center;
|
||||||
|
align-items: center;
|
||||||
|
visibility: hidden;
|
||||||
|
opacity:0;
|
||||||
|
transition:opacity 0.3s linear;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.carta_pdf_jm {
|
||||||
|
position: relative;
|
||||||
|
min-width: 55px;
|
||||||
|
min-height: 70px;
|
||||||
|
width: 8vw;
|
||||||
|
height: 27vh;
|
||||||
|
perspective: 1000px;
|
||||||
|
font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;
|
||||||
|
font-size: 0.8em;
|
||||||
|
-webkit-hyphens: auto;
|
||||||
|
-ms-hyphens: auto;
|
||||||
|
hyphens: auto;
|
||||||
|
margin: 3px;
|
||||||
|
color: #444;
|
||||||
|
text-shadow: none;
|
||||||
|
font-weight: 400;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.carta_interior_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
position: relative;
|
||||||
|
width: 100%;
|
||||||
|
height: 100%;
|
||||||
|
transition: transform 0.6s;
|
||||||
|
transform-style: preserve-3d;
|
||||||
|
border-radius: 3px;
|
||||||
|
box-shadow: 0 4px 8px 0 rgba(0,0,0,0.2);
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.carta_interior_pdf_jm button.fechar_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
position: absolute;
|
||||||
|
z-index: 3000;
|
||||||
|
left: 0;
|
||||||
|
right: 0;
|
||||||
|
top: -8px;
|
||||||
|
width: 14px;
|
||||||
|
height: 14px;
|
||||||
|
font-size: 7px;
|
||||||
|
margin: auto;
|
||||||
|
display: none;
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
padding: 0;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.virada_pdf_jm {
|
||||||
|
transform: rotateY(180deg);
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.frente_pdf_jm, .verso_pdf_jm {
|
||||||
|
position: absolute;
|
||||||
|
width: 100%;
|
||||||
|
height: 100%;
|
||||||
|
-webkit-backface-visibility: hidden; /* Safari */
|
||||||
|
backface-visibility: hidden;
|
||||||
|
padding: 7px;
|
||||||
|
box-sizing: border-box;
|
||||||
|
overflow-y: auto;
|
||||||
|
border-radius: 3px;
|
||||||
|
display: flex;
|
||||||
|
align-items: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.verso_pdf_jm span{
|
||||||
|
|
||||||
|
margin-left: auto;
|
||||||
|
margin-right: auto;
|
||||||
|
max-width: 100%;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.frente_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
background-image: url('https://livro.online/wp-content/uploads/2022/02/LogoRegistroAlpha.svg');
|
||||||
|
background-repeat: no-repeat;
|
||||||
|
background-color: #444;
|
||||||
|
background-position: center;
|
||||||
|
background-size:contain;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.verso_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
transform: rotateY(180deg);
|
||||||
|
background-color: antiquewhite;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.verso_pdf_jm span {
|
||||||
|
margin: auto;
|
||||||
|
word-wrap: break-word;
|
||||||
|
overflow-wrap: break-word;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
@media only screen and (max-width: 500px) {
|
||||||
|
.carta_pdf_jm {
|
||||||
|
font-size: 0.6em;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
/* Estilo da scrollbar das cartas*/
|
||||||
|
.verso_pdf_jm::-webkit-scrollbar {
|
||||||
|
width: 5px; /* largura */
|
||||||
|
height: 10px; /* altura */
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
/* Cor da barra de rolagem */
|
||||||
|
.verso_pdf_jm::-webkit-scrollbar-thumb {
|
||||||
|
background-color: #999;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
/* Cor da alça da barra de rolagem */
|
||||||
|
.verso_pdf_jm::-webkit-scrollbar-track {
|
||||||
|
background-color: #fff;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.nome_pdf_jm {
|
||||||
|
display:block;
|
||||||
|
margin-right: 3px;
|
||||||
|
text-align: right;
|
||||||
|
width: 23vw;
|
||||||
|
white-space: nowrap;
|
||||||
|
overflow: hidden;
|
||||||
|
text-overflow: ellipsis;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.pontuacao_pdf_jm {display:inline-block;}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
.disponivel_pdf_jm {
|
||||||
|
cursor: grabbing; /* Essa classe defini se podemos virar ou não uma carta. O código javascript leva ela em conta */
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
.tela_final_pdf_jm {
|
||||||
|
|
||||||
|
position: absolute;
|
||||||
|
display: none;
|
||||||
|
flex-direction: column;
|
||||||
|
flex-wrap: wrap;
|
||||||
|
justify-content: space-around;
|
||||||
|
align-items: center;
|
||||||
|
top: 0;
|
||||||
|
left: 0;
|
||||||
|
bottom: 0;
|
||||||
|
right: 0;
|
||||||
|
margin: auto;
|
||||||
|
width: 300px;
|
||||||
|
height: 200px;
|
||||||
|
box-sizing: border-box;
|
||||||
|
padding: 5px 15px;
|
||||||
|
color: #444;
|
||||||
|
border-radius: 6px;
|
||||||
|
box-shadow: 2px 1px 15px 7px #5c5f62;
|
||||||
|
background-color: antiquewhite;
|
||||||
|
font-weight: 500;
|
||||||
|
text-shadow: none;
|
||||||
|
font-size: 12px;
|
||||||
|
font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;
|
||||||
|
z-index: 2000;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.tela_final_pdf_jm button {
|
||||||
|
|
||||||
|
border-radius: 6px;
|
||||||
|
box-sizing: border-box;
|
||||||
|
padding: 10px 15px;
|
||||||
|
color: #fff;
|
||||||
|
font-weight: bold;
|
||||||
|
background-color: #f44336;
|
||||||
|
cursor: pointer;
|
||||||
|
border: none;
|
||||||
|
margin: 10px;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.tela_final_pdf_jm button:hover {
|
||||||
|
|
||||||
|
background-color: #ff6c61;
|
||||||
|
}
|
357
css/moan.scss
Executable file
@ -0,0 +1,357 @@
|
|||||||
|
/*-- scss:defaults --*/
|
||||||
|
$h2-font-size: 1.6rem !default;
|
||||||
|
$headings-font-weight: 500 !default;
|
||||||
|
$font-size-base: 1.1rem !default;
|
||||||
|
|
||||||
|
/*-- scss:rules --*/
|
||||||
|
main p, main li {
|
||||||
|
text-align: justify;
|
||||||
|
hyphens: auto;
|
||||||
|
font-kerning: auto;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
main li {
|
||||||
|
margin-bottom: 15px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
h1{
|
||||||
|
margin-bottom: 18px !important;
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
h2 {
|
||||||
|
box-shadow: inset 0 -.4em 0 #00C0FF;
|
||||||
|
display: table;
|
||||||
|
padding-bottom: 0.1em;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
h2#toc-title {
|
||||||
|
box-shadow:none;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#TOC .small_h2{
|
||||||
|
font-size: inherit;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
h3 {
|
||||||
|
text-align: left;
|
||||||
|
text-decoration: underline;
|
||||||
|
font-weight: bold;
|
||||||
|
font-variant: small-caps;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
h4 {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
color: #999;
|
||||||
|
font-weight: bold;
|
||||||
|
font-variant: small-caps;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#TOC a {
|
||||||
|
word-break: normal;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.subtitle {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
div.autores{
|
||||||
|
margin-bottom: 30px;
|
||||||
|
margin-top: -15px;
|
||||||
|
font-size: 0.8em;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
div.autores p {
|
||||||
|
text-align: right;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
blockquote{
|
||||||
|
text-align: justify;
|
||||||
|
hyphens: auto;
|
||||||
|
font-kerning: auto;
|
||||||
|
margin-top: 30px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
blockquote+p span div {
|
||||||
|
text-align: left;
|
||||||
|
font-weight: normal;
|
||||||
|
font-size: unset;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
.references div{
|
||||||
|
text-indent: -20px;
|
||||||
|
margin-left: 20px;
|
||||||
|
text-align: justify;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.citation div {
|
||||||
|
text-align: justify;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
.assinatura{
|
||||||
|
width: 100%;
|
||||||
|
text-align: right;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.assinatura div{
|
||||||
|
margin-bottom: 0;
|
||||||
|
max-width: 280px;
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
display: inline-block;
|
||||||
|
font-size: 0.95rem;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.assinatura div p:first-child {
|
||||||
|
margin-bottom: 0;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.assinatura div p {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
.figure-caption {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.contador-figura{
|
||||||
|
font-weight: bold;
|
||||||
|
font-variant: small-caps;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
p:has(.btn_book){
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
padding: 15px 3px;
|
||||||
|
box-sizing: border-box;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.btn_book{
|
||||||
|
padding: 7px 15px;
|
||||||
|
background-color: #00C0FF;
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
cursor: pointer;
|
||||||
|
text-decoration: none;
|
||||||
|
color: #fff;
|
||||||
|
font-weight: bold;
|
||||||
|
border-radius: 5px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.btn_book:hover{
|
||||||
|
background-color: #4ad0fd;
|
||||||
|
color: #fff;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
mjx-container {
|
||||||
|
overflow-x: auto;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
td mjx-container {
|
||||||
|
max-width: 350px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width:1305px){
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
td mjx-container {
|
||||||
|
max-width: 300px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width:1290px){
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
td mjx-container {
|
||||||
|
max-width: 270px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width:1260px){
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
td mjx-container {
|
||||||
|
max-width: 220px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width:1170px){
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
td mjx-container {
|
||||||
|
max-width: 180px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width:745px){
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
td mjx-container {
|
||||||
|
max-width: 200px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width:615px){
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
td mjx-container {
|
||||||
|
max-width: 120px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width: 991.98px){
|
||||||
|
body .page-columns, body.fullcontent:not(.floating):not(.docked) .page-columns, body.slimcontent:not(.floating):not(.docked) .page-columns, body.docked .page-columns, body.docked.slimcontent .page-columns, body.docked.fullcontent .page-columns, body.floating .page-columns, body.floating.slimcontent .page-columns, body.floating.fullcontent .page-columns {
|
||||||
|
display: grid;
|
||||||
|
gap: 0;
|
||||||
|
grid-template-columns: [screen-start] 1.5em [screen-start-inset page-start page-start-inset body-start-outset body-start body-content-start] minmax(0px, 1fr) [body-content-end body-end body-end-outset page-end-inset page-end screen-end-inset] 1.5em [screen-end];
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#quarto-margin-sidebar {
|
||||||
|
display: none;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#quarto-content {
|
||||||
|
max-width: 768px;
|
||||||
|
margin: auto;
|
||||||
|
|
||||||
|
}
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
|
||||||
|
.bloco-imagem div {
|
||||||
|
margin-bottom: 0px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.bloco-imagem p {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.figure p {
|
||||||
|
margin-bottom: 0px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.small_h2 {
|
||||||
|
font-size: 1.5rem;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
:root {
|
||||||
|
--cinza_claro: #C4C4C4;
|
||||||
|
--cinza_extra_claro: #EBEBEB;
|
||||||
|
--cinza_extra_extra_claro: #F7F7F7;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-algebrica tr td:nth-child(2) {
|
||||||
|
background-color: #4ad0fd;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-algebrica thead {
|
||||||
|
background-color: #dddddd;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro1 {
|
||||||
|
border-collapse: collapse;
|
||||||
|
text-align: left;
|
||||||
|
margin-bottom: 10px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro4, #tbl-quadro5, #tbl-quadro7{
|
||||||
|
border-collapse: collapse;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro4 th, #tbl-quadro5 th, #tbl-quadro7 th, #tbl-quadro4 td, #tbl-quadro5 td, #tbl-quadro7 td {
|
||||||
|
border: 1px solid #aaa;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro1 p {
|
||||||
|
text-align: left;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro1 #tbl-quadro1 th, #tbl-quadro1 thead {
|
||||||
|
background-color: var(--cinza_claro);
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
vertical-align: middle;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro1 tr td:first-child {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro1 tr td:only-child {
|
||||||
|
text-align: left;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro1 td, #tbl-quadro1 th {
|
||||||
|
border: 1px solid #aaa;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#tbl-quadro1 + p {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
margin-bottom: 1.5rem;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.quadro2 td {
|
||||||
|
text-align: center !important;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.config1 {
|
||||||
|
background-color: var(--cinza_claro);
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.config1 td {
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
vertical-align: middle;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.config2 {
|
||||||
|
background-color: var(--cinza_extra_claro);
|
||||||
|
text-align: justify;
|
||||||
|
vertical-align: middle;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.config3 {
|
||||||
|
background-color: var(--cinza_extra_extra_claro);
|
||||||
|
text-align: center;
|
||||||
|
vertical-align: middle;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.tab {
|
||||||
|
vertical-align: middle;
|
||||||
|
margin-bottom: 50px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.tab img {
|
||||||
|
min-width: 30px;
|
||||||
|
max-height: 70px;
|
||||||
|
height: auto;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.tab td {
|
||||||
|
height: 85px;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.nobreak a{
|
||||||
|
word-break: keep-all;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
.break a {
|
||||||
|
word-break: break-all;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
#referencias a, .tippy-content a {
|
||||||
|
word-break: break-all;
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
||||||
|
@media (max-width:445px){
|
||||||
|
.grid{display: block;}
|
||||||
|
}
|
||||||
|
|
BIN
img/BandeiraInicio.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 5.4 KiB |
BIN
img/CapaAnim.gif
Executable file
After Width: | Height: | Size: 174 KiB |
BIN
img/CapaAnim.webp
Executable file
After Width: | Height: | Size: 1.6 MiB |
BIN
img/CapaAnimP.gif
Executable file
After Width: | Height: | Size: 34 KiB |
BIN
img/CardVerde.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 26 KiB |
BIN
img/CasaNegra.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 5.0 KiB |
BIN
img/Chegada.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 9.0 KiB |
BIN
img/Dado6.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 11 KiB |
BIN
img/Dado8.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 8.3 KiB |
BIN
img/NotaMusical.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 5.4 KiB |
BIN
img/NotaMusicalTabuleiro.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 7.2 KiB |
BIN
img/Pecas.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 11 KiB |
BIN
img/Seta.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 7.4 KiB |
BIN
img/Som.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 5.9 KiB |
BIN
img/TelaCardDasFracoes.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 26 KiB |
BIN
img/X.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 5.8 KiB |
BIN
img/capa.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 29 KiB |
BIN
img/capes.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 3.5 KiB |
BIN
img/favicon.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 371 KiB |
BIN
img/favicon2.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 29 KiB |
BIN
img/fig11.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
BIN
img/fig110.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 58 KiB |
BIN
img/fig111.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 15 KiB |
BIN
img/fig112.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 16 KiB |
BIN
img/fig12.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 5.4 KiB |
BIN
img/fig13.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 10 KiB |
BIN
img/fig14.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 4.1 KiB |
BIN
img/fig15.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 1.2 KiB |
BIN
img/fig16.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 15 KiB |
BIN
img/fig17.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
BIN
img/fig18.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 10 KiB |
BIN
img/fig19.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 69 KiB |
BIN
img/fig21.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
BIN
img/fig22.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
BIN
img/fig23.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 50 KiB |
BIN
img/fig24.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 51 KiB |
BIN
img/fig25.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 94 KiB |
BIN
img/fig31.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 50 KiB |
BIN
img/fig310.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 59 KiB |
BIN
img/fig32.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 38 KiB |
BIN
img/fig33.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 51 KiB |
BIN
img/fig34.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 63 KiB |
BIN
img/fig35.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
BIN
img/fig36.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 46 KiB |
BIN
img/fig37.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 61 KiB |
BIN
img/fig38.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 40 KiB |
BIN
img/fig39.png
Executable file
After Width: | Height: | Size: 43 KiB |
BIN
img/fig41.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 57 KiB |
BIN
img/fig410.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 43 KiB |
BIN
img/fig411.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 33 KiB |
BIN
img/fig412.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 50 KiB |
BIN
img/fig42.jpg
Executable file
After Width: | Height: | Size: 54 KiB |